Об дар табиат дар се холат, сахт (барф, ях), моеъ ва газмонанд (бущ) вучуд дорад. Сарватҳои об хеле гуногун мебошад: оби баҳр, укёнус, дарё, оби ширин, чашмаҳои маъданӣ ва ғайра. Об ба таркиби хок ва ҳамаи организмҳои зинда дохил мешавад. Қариб 2/3 вазни бадани одамро об ташкил медиҳад. Дар меваю сабзавот қариб 90-95%-ро об ташкил медиҳад. Бе об хаёт қатъ мешавад, норасогии об ҳосилнокии зироатҳо паст шуда, ба ҳайвонот хам таъсири бад мерасонад. Бинобар ин одамон аз қадим мекӯшиданд, ки сарватҳои обро гиромӣ дошта, онро сарфакорона истифода баранд.
Баҳрхо ва уқёнусҳо қариб 3/4 қисми рӯи заминро фаро гирифта, 94% ҳамаи обҳои сайёраи моро ташкил медиҳад. Боқимонда 6%- ин обҳои зеризаминӣ (шӯр ва ширин), пиряхҳо, кӯлхо (шӯр ва ширин), дарёхо ва намии хок аст. Ҳамин тариқ обҳои ширин қариб 2%-ро ташкил медиҳад. Барои одам хусусан сарватҳои азнав барқароршавандаи обҳои ширин аҳамияти калон дорад, ки дар қитъаҳои гуногуни замин номураттаб паҳн шудааст. Сабаби ин дар миқдори гуногун бориш аст.
Дар Тоҷикистон шумораи зиёди пиряху кӯлхо, обанборҳои сунъӣ дарёҳо, обҳои зеризаминӣ ва минералӣ мавҷуд аст. Кишвари мо дорои 947 дарё, ки масофаи умумии онхо 30 000 км мебошад.
Тоҷикистон се ҳавзаи дарёгӣ дорад: Сирдарё, Амударё ва Зарафшон, ки ҳавзаи Амударё аз ҳама калон аст. Шохобҳояш — Панч, Вахш, Кофарниҳон мебошанд. Номи қадимаи Амударё Ҷайхун аст, Сирдарё бошад – Сайхун. Дарозии Амударё 1415 км, Сирдарё -2212 км-ро ташкил медиҳад. Мо 1300 кӯл дорем: Сарез, Қарокул, Чопдара, Оқсукон ва дигарҳо.
Шодмон Ашӯров
Нет комментариев