Хомаи саққочадор (шариковая ручка) чӣ хел пайдо шудааст?

1
3 414 просмотров

Хомаи саққочадорро нахустин маротиба рӯзноманигори венгерӣ Ласло-Иожеф Биро ихтироъ кардааст. Бо корҳои худ рӯзноманигор зиёд ба матбаа мерафт. Ӯ медид, ки хатти варақи рӯзномаҳои нав аз чоп баромада истода қариб тамоман хушк буданд. Баъд Иожеф Биро фикр мекунад, ки чаро чунин як қалами худнависро кашф накунад. Он вақт бо пари мурғ неву бо намуди қалами худнавис кор кардан нисбатан осон мешуд. Рӯзноманигор дарҳол дарк кард, ки ин гуна хомаи хатнависӣ бояд ранги нисбатан ғафс дошта бошад. Биро  ҳамроҳи бародари кимиёшиноси худ хомаи озодҳаракаткунандаро кашф намуданд. Нахустин намунаи хомаи саққочадор дар соли 1938-ум кашф карда шуда буд.

Қабл аз оғози ҷанги дуюми ҷаҳон вазъият дар Венгрия барои рӯзноманигорони либералӣ, ки Биро низ ба қатори онҳо шомил мешуд, ниҳоят хатарнок гардида буд. Ӯ маҷбур шуд, ки аввал ба Париж фирор намояд ва дар он ҷо ба хомаи ихтироъ кардаи худ патент гирифт. Сипас ба Испания ва ниҳоят дар 1940-ум ба Аргентина фирор намуд. Дар ин ҷо  Иожеф Биро сарпарастеро пайдо намуд, ки барои ақидаи ҷолиби рӯзноманигорро дар ҳаёт тадбиқ намудан, ба маблағгузорӣ кардани он розӣ шуд. Онҳо мукаммал намудани сохти хомаи саққодор мошинаҳои истеҳсоли махуси хомаро коркард намуданд. Аввалин маҳсулоти фабрикаи хомаистеҳсолкунӣ дар соли 1943-юм дар Аргентина ба фурӯш баромад, ки нархи басо гарон дошт. Яке аз нахустин харидорони хомаи нави саққодор ин кайҳонавардон буданд. Зеро онҳо хуб дарк карда буданд, ки ин гуна хомаҳо ҳангоми парвоз ба фазо монанди хомаҳои ба ранг андохта нависанда дар фишори пасти атмосферӣ ҳам рангашон намерезад. Хабар дар бораи «автохомаи авиатсионӣ» то ба Вазорати мудофиаи Иёлоти Муттаҳидаи Амрико  рафта расид ва вазорат ба истеҳсолгарони хомаи саққодор истеҳсол кардани намунаи нави онро барои кайҳонавардони низомӣ  фармоиш дод. Дар соли 1944-ум Биро ба кашфияти худ муҷаввиз (патент) гирифта, онро ба ду ширкати бузурги амрикоӣ фурӯхт. Лекин ҳоло ин ду ширкат ба истеҳсоли васеъи ин намуд хомаҳо муваффақ нашуда буданд, ки тоҷири ташаббускор Рейнолдс, ки ногаҳон онро дар яке аз мағозаҳои Амрикои Ҷанубӣ харидорӣ карда буд, бе ягон ҳуқуқи имтиёзнок, бо ворид кардани баъзе тағйиротҳо ба истеҳсоли хомаҳои саққодор шурӯъ намуд. Барои дурӣ ҷустан аз таъқиби судӣ Рейнолдс ба патенти амрикоии дар соли 1888-ум аз ҷониби кадоме як Лауд бадастоварда такъя кардааст.  Рейнолдс судро бовар кунонида тавонистааст, ки хомаи кашф намудаи ӯ нусхаи каме дигар кардашудаи хомаи Лауда мебошад ва он ба ситемаи хомаи истеҳсолкардаи Биро ягон алоқамандие надорад. Ҳамин тавр пас аз рекломи калони ширкат дар бораи хома, 19-уми октябри соли  1945-ум як миқдори аввалин хомаҳои Рейнолдс дар магозаҳои молҳои гуногуни шаҳри Ню-Йорк ба фурӯш баромада буданд. Харидорони хомаи саққодор чунон зиёд талотум мезаданд, ки барои нигоҳ доштани тартиботи ҷамъиятӣ 50 корманди пулисро даъват карда буданд. 10 000 хомаи саққодори хатнависӣ ҳамагӣ дар давоми якчанд соат ба фурӯхта рафта буданд. Худи Биро бошад, дар соли 1947-ум аз кори кашфиёти хома дур шуда, бо рассомӣ машғул шудааст.

 

1 comment

Опубликовать новый комментарий

Также рекомендуем

Қурби расмии асъор барои имрӯз: 27.05.2020

Бонки миллии Тоҷикистон имрӯз қурби асъори хориҷиро нисбат ба сомонӣ (асъори миллии Тоҷикистон) чунин муқаррар кардааст: 1 доллари ИМА — 10.2685 сомонӣ; 1 евро – ...

Сообщить об опечатке

Текст, который будет отправлен нашим редакторам: