10-уми ноябр ҳамасола чун Рӯзи милитсияи тоҷик таҷлил карда мешавад. Таъмини тартиботи ҷамъиятӣ дар ҳама давру замон яке аз самтҳои афзалиятноки мақомоти милитсия ба шумор мерафт.
Пешрафти ҳаёти давлат ва ҷомеа аз суботу амният ва таъмини оромиву тартиботи ҷамъиятӣ вобастагии мустақим дорад. Иҷрои ин вазифаи муҳим ба зиммаи кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои низомӣ, алалхусус мақомоти корҳои дохилӣ вогузор гардидааст.
Огаҳ будан аз таърихи милитсияи тоҷик, корнамоии мардони шуҷоъ ва фаъолияти шабонарӯзиву дастовардҳои тӯли солҳо ба даст овардаи онҳо барои ҳар шахси ватандўсту хештаншинос басо муҳиму ибратбахш аст, зеро гузаштаи худро надониста, наметавон дар мавриди имрӯзи хеш сухан бигӯем ва қарор қабул намоем.
Осорхонаи Вазорати корҳои дохилӣ дар баробари дигар осорхонаҳои соҳавии кишвар таърихи бою рангин, ташаккули таърихии милитсияи тоҷик ва дастовардҳои арзишманди мақомотро ҳифзу нигаҳдорӣ менамояд. Осорхона чун бозгӯкунандаи таърихи милитсияи тоҷик 6-уми феврали соли 2005 таъсис дода шуда, дар он таҷҳизот, силоҳу воситаҳои муҳофизатӣ, либос, ҳуҷҷатҳои таърихӣ ва дигар осори қадимӣ, ки дар замонҳои гуногун ҳомиёни назму тартибот истифода мебурданд, ба намоиш гузошта шудаанд. Дар осорхонаи мазкур ҳатто баъзе милтиқу лавозимот таърихи зиёда аз 100-сола доранд.
Тибқи маълумоти ин осорхона, милитсияи тоҷик ҳанӯз 10 ноябри соли 1918 дар ноҳияи Конибодом бо ташаббуси Комил Ёрматов таъсис ёфта, аввалин Вазири корҳои дохилӣ ва ё ба истилоҳ Вазири НКВД (Комиссари Халқии Корҳои Дохилӣ) Абдулло Ёрмуҳаммадов буд. Аввалин милитсионерзани тоҷик Улуғбибӣ Саидова соли 1926 ба ҳайати НКВД аз ноҳияи Конибодом дохил шуда, дар мубориза бар зидди унсурҳои ҷиноятии он замон фаъолона ширкат варзидааст.
Аввалин Вазири корҳои дохилии Тоҷикистон
Абдулло Ёрмуҳаммадов аввалин Вазири корҳои дохилии Тоҷикистон дониста мешавад. Номбурда ҳамчун шахси кордида, соҳибтаҷриба ва «Комиссари оҳанин» маълум буда, 14-уми декабри соли 1924 ба вазифаи Комиссари халқии корҳои дохилии Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон таъин гаштааст. Давраи роҳбарии Абдулло Ёрмуҳаммадов солҳои 1924 то 1927-ро дар бар мегирад.
Улуғбибӣ Саидова — аввалин милитсионерзани тоҷик
Улуғбибӣ Саидова зодаи шаҳри Конибодом буда, яке аз аввалин милитсионерзани тоҷик ба ҳисоб меравад. Ӯ дар синни 25-солагӣ шавҳарашро, ки дар шӯъбаи милитсия кор мекард, аз даст додааст. Шавҳари ӯро босмачиён ба қатл расонида, ӯ бо 4 фарзандаш танҳо мемонад. Ин зани далеру шуҷоъ пас аз марги шавҳараш қарор кард, ки милитсионер шавад. Сардори шӯъба пас аз сӯҳбат бо ӯ таъкид намуд, ки кори милитсия занона нест ва он хеле хавфнок мебошад. Вале Улуғбибиро аз раъйаш гардонида натавониста, ночор ба кор қабул намуд. Ин ташаббуси зани маҳаллӣ дар он замонҳои мушкил ҳақиқатан қаҳрамонӣ буда аз ҷасорату матонати ӯ дарк медод.
Фаъолияти дарозтарин ба ҳайси Вазир дар ВКД
Генерали хизмати дохилӣ Бобо Маҳкамов ба ҳайси Вазири корҳои дохилии ҶШС Тоҷикистон 18 солу 7 моҳу 22 рӯз (солҳои 1954-1972) фаъолият карда, аз ҳамаи вазирони собиқу баъдӣ дар чунин мақоми баланд зиёдтар адои вазифа намудааст. Дар давраи роҳбарии Бобо Маҳкамов мақомоти корҳои дохилии Тоҷикистон, чӣ аз ҷиҳати базаи моддӣ-техникӣ ва чӣ аз ҷиҳати захираҳои кадрӣ хеле пурқувват гардида, нуфузи мақоми милитсия дар байни аҳолӣ бештар гардид.
Дар осорхона ҳуҷҷатҳое ҷой дода шудаанд, ки таъсиси милитсияи Тоҷикистонро дар бар мегиранд. Дар яке аз ин ҳуҷҷатҳо зикр гардидааст, ки «дар натиҷаи тақсимоти ҳудудӣ-миллии Осиёи Миёна октябри соли 1924 ҶМШС Тоҷикистон таъсис ёфта, 26 ноябри ҳамон сол дар Тошканд аввалин Ҳукумати Тоҷикистони Шўравӣ таъсис дода шуд. Дар асоси қарори Комитети инқилобии Ҷумҳурии Мухтори Шўравии Сотсиалистии Тоҷикистон аз 7-уми декабри соли 1924 дар Тошканд Комиссариати халқии корҳои дохилӣ ташкил ёфта, 14 декабр Абдулло Ёрмуҳаммадов комиссари халқии корҳои дохилӣ таъйин гардид. Ҳамчунин бо Фармони №1-и КХКД ҶМШС Тоҷикистон Франс Яковлевич Ижевский сардори милитсияи ҷумҳурӣ таъйин гардид. 5-уми феврали соли 1925, 18 нафар корманди КХКД-и ҷумҳурӣ ба Душанбе омаданд. Ҳайати пурраи кормандони комиссариат 33 нафарро ташкил мекард, ки 12 нафарашон кормандони масъул, 3 нафар мутахассис ва 18 нафари дигар кормандони техникиву хоҷагӣ буданд».
Набояд фаромӯш сохт, ки танҳо миллати босавод метавонад насли соҳибмаърифату донишманд ва кадрҳои арзандаи давронро ба воя расонад, пеш равад ва дар ҷомеаи мутамаддин мақоми арзандаи худро пайдо намояд. Бо донистани гузаштаи худ метавон ояндаи дурахшони хешро таъмин сохт ва баҳри пешбурди он камари ҳиммат баст.
Ҳамин тавр, Комил Ёрматов ба ҷузъ аз
коргардон, ҳунарманд ва муаллифи
сенарияи филмҳо будан, ташаббускори
таъсисёбии Милитсияи тоҷик маҳсуб
мешавад!
Дар фарҷом тамоми кормандон Мақомоти милитсияти тоҷикро бо Иди касбиашон, ки ҳамасола санаи 10-уми ноябр таҷлил карда мешавад, самимона табрик намуда, барояшон дар иҷрои вазифаи масъулиятнок борору комёбӣ ва сиҳатмандии ҳамешагиву сарбаландӣ таманно менамоем!
Медиапортали «Тироз»
Нет комментариев