Ноҳияи Файзобод — яке аз ноҳияи тобеии ҷумҳурӣ дар Тоҷикистон. 14 июни соли 1931 таъсис ёфтааст. Аҳолиаш 94 500 нафар, масоҳаташ 874,11 км2. Маркази маъмуриаш — шаҳраки Файзобод, ки 50 км шарқтар аз шаҳри Душанбе ҷой гирифтааст.
Ҳудуди ноҳия дар ҳавзаи болооби дарёи Элоқ ва соҳили рости дарёи Вахшу обанбори Норак, бо сарзамине 874,11 км² дар води Рашт ҷой гирифта аст. Дар шимол ва ғарб бо ноҳияи Ваҳдат, дар шарқ — бо ноҳияи Роғун, дар ҷануб — бо ноҳияҳои Норак ва Балҷувони ноҳияи вилояти Хатлон ҳаммарз аст.
Калонтарин дарёи ноҳия Элоқ аст. Сарҳади ҷанубию шарқии ноҳия қад-қади дарёи Вахшу обанбори Норак мегузарад. Дар заминҳои болооби ҳудуди деҳоти Қалъаидашту Мискинобод эфемерҳо, шутурхор, ҷорӯбак, ғеша, шӯраю шибоғ мерӯянд. Дар Мискинобод ва дараҳои Хамисавра, Яккабед, Тахтаҳо, Ҷавчӣ ва ғайра чормағз, олӯча, дӯлона, бодоми талхак, санҷид, себ, туғ, настаран, камол, ангури сагак, рӯян, сияҳхор ва ғайра бисёранд.
Таърих
Ноҳияи Файзобод таърихи бою рангине дорад ва табиати зебо, касбу ҳунарҳои мардумӣ ва ёдгориҳои таърихии он дар бисёр сарчашмаҳои илмӣ аз ҷониби сайёҳону таърихнигорон ба некӣ ёд шудаанд. Дар домани ин куҳандиёр манзараҳои зебову камназир зиёд буда, захираҳои сайёҳии ҳудуди ноҳия ба тарғибу ташвиқ ва сохтмони инфрасохтори зарурии сайёҳӣ ниёз доранд. Чунонки медонед, дар наздикии маркази ноҳия мақбараи Ҳотами Асам ҷойгир аст. Доир ба шахсият ва мақоми ирфонии ин шахсияти шинохта Фаридаддини Аттор, Абдураҳмони Ҷомӣ ва Мавлавӣ Ғулом Сарвари Лоҳурӣ маълумоти ҷолибе додаанд.
Мақбараи мазкур ба асри 15 тааллуқ дошта, аз ҷониби олимони маъруфи ватаниву хориҷӣ мавриди таҳқиқ ва омӯзиши ҳамаҷониба қарор гирифтааст. Ғайр аз ин, дар қаламрави ноҳия шаҳри остонии Вашгирд, ки таърихи беш аз сеҳазорсола дорад, мавҷуд буда, то ҳол дар сатҳи зарурӣ омӯхта нашудааст. Ободсозии мақбара ва омӯзиши амиқи шаҳри куҳани Вашгирд боз як саҳифаи таърихи ватанамонро равшан намуда, метавонад ба мавзеи ҷолиби сайёҳон ва ҳаводорони таърих табдил ёбад. Дар робита ба ин, Вазорати фарҳанг ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳия вазифадор карда мешаванд, ки ҷиҳати идомаи корҳои таҳқиқотӣ ва ободу зебо гардонидани гирду атрофи ёдгориҳои таърихии дар ҳудуди ноҳия кашфшуда тадбирҳои иловагӣ андешанд.
Ёдгориҳои меъморӣ ва таърихию фарҳангӣ
Файзобод, ки дар гузаштаи сеҳазорсола Вашгирд ном дошт, бо таъриху фарҳанги худ ифтихор менамояд. Оромгоҳи имрӯзаи деҳаи Саричашма, ки сатҳи як қисми масоҳати шаҳри қадим аст, дар қатори 27 мавзеъҳои таърихию фарҳангии Тоҷикистон ҳамчун мамнуъгоҳи таърихӣ-фарҳангӣ ба қайд гирифта шудааст. Ҳамчунин мақбараи Хоҷаи Ҳотам, Доробқалъа (воқеъ дар Қалъадашт), дахмаи хиштапазии асри Х (дар канортари соҳили дарёи Элок, рӯ ба рӯи деҳаи Қанғелӣ), масҷиди куҳнаи деҳаи Файзобод (асри 19), нимпайкараҳои Ҳикмат Ризо ва Дӯстмурод Алиев, ҳайкали барқади В. И. Ленин (дар маркази шаҳрак) ҳамчун ёдгориҳои меъморӣ, таърихию фарҳангӣ шинохта шудаанд.
Нет комментариев