Ворисони арзандаи Синои бузург

0
3 384 просмотров

Ҳамасола санаи 18-уми август дар Ҷумҳурии соҳибистиқлоли Тоҷикистон ҳамчун Рӯзи кормандони соҳаи тиб ботантана таҷлил мегардад. Имсол Иди касбии табибон ба ҷашни 26-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва 25-солагии баргузории Иҷлосияи ХVI тақдирсози Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон рост омад.

Боиси зикр аст, ки Иди касбии кормандони соҳаи тиб бо мавлуди алломаи машриқзамин Абӯалӣ ибни Сино алоқамандии бевосита дорад. Осори гаронбаҳои ин олими номвари тоҷик дар тамоми сайёра ҳамчун ганҷи бебаҳои илм пазируфта шуда, ҳамчун роҳнамои фаъолияти кормандони соҳаи тиб хизмат мекунад.

Абӯалӣ Ҳусайн ибни Абдуллоҳ ибни Сино ё Абӯ Алӣ Сино ё худ Авитсенна, машҳур ба Абӯалӣ ибни Сино 18-уми августи соли 980 дар деҳаи Афшана, наздики Бухоро таваллуд шудааст. Вай яке аз бузургтарин донишмандон ва пизишкони замони худ буд. Ҳамчунин ахтаршинос (астроном), кимиёшинос (химик), геолог, мантиқ, палеонтолог, риёзишинос (математик), табииётшинос (физик), шоир, равоншинос (психолог), файласуф, омӯзгор ва адиби бузурги тоҷику форс ба шумор мерафт.

Абӯалӣ ибни Сино беш аз 450 рисолаи илмӣ навиштааст, ки то замони мо танҳо 240-то маҳфуз мондаанд. Ин рисолаҳо тамоми соҳаҳои илмро фароҳам гирифта, хусусан, 150-тояшон дар илми фалсафа ва беш аз 40-тои дигар дар илми пизишкӣ таълиф шудаанд. Маъруфтарин асарҳои ӯ китобҳои «Ал-Шифо» ва «Қонун» ҳастанд, ки аз бузуртарин донишномаҳои илмӣ ва фалсафии ҷаҳон буда, дар донишгоҳҳои Аврупо то асри 19 истифода бурда шудаанд.

Абӯалӣ ибни Сино дар рушди илми тиб саҳми бениҳоят арзандае гузоштааст, ки аз таҷрибаҳои худ, илми пизишкии олими грек Гален, метафизикаи Арасту (Сино яке аз шарҳдиҳандагони асосии Арасту буд), илми пизишкии Форс, Байнаннаҳрайн ва Ҳинди қадима сарчашма гирифта, онҳоро ҳамҷоя андӯхтааст. Сино ҳамчун падари тибби замонавӣ ва фармакологияи клиникӣ ба ҳисоб меравад.

Вай боз асосгузори мантиқи Синоӣ, мактаби фалсафии Синоӣ аст. Ӯ ҳамчу падари мафҳуми фундаменталии физикии моменти ҷисм низ маъруф аст. Вайро ҳамчунин «падари геология» низ мешиносанд, ки дар конуни суперпозитсияи геологӣ саҳми арзанда гузоштааст.

Дар Тоҷикистон барои гиромидошти Абӯалӣ ибни Сино Ҷоизаи давлатии Тоҷикистон ба номи Ибни Сино — ҷоизаи олии ҷумҳуриявӣ дар соҳаи илму техника таъсис дода шуда, номи Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абӯали ибни Сино, майдону хиёбонҳо, маҳалаву ҷамоатҳо ва пайкараву нимпайкараҳо гузошта шудаанд.

Соҳаи тандурустӣ яке аз соҳаҳои муҳими давлатӣ маҳсуб ёфта, аз тарафи Ҳукумати мамлакат, бахусус Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати таҳкиму рушд, баланд бардоштани сатҳу сифати хизматрасонӣ ва беҳдошти соҳа тадбирҳои судманд роҳандозӣ мегарданд.

Сол аз сол афзоиш ёфтани маблағгузорӣ барои соҳаи тандурустӣ, аз ҷумла соли 2017 барои соҳаи тандурустӣ дар буҷети вилоят пешбинӣ гардидани 370 млн сомонӣ, ки нисбат ба соли 2005-ум 20 баробар зиёд аст, амалишавии беш аз 20 барномаю стратегияҳо вобаста ба солимии аҳолӣ дар ҳудуди вилоят, бо иқдоми Раиси вилоят “Соли фарди солим” эълон шудани соли 2016 ва идома бахшидани он дар соли 2017, андешидани тадбирҳои зарурӣ ҷиҳати таъминоти беморхона, марказу бунгоҳҳои саломатӣ ва дигар муассисаҳои тиббӣ бо таҷҳизоту лавозимоти ҳозиразамони тиббӣ, бунёди бунгоҳу марказҳои саломатӣ ва таъмиру тармими муассисаҳои тандурустӣ — аз ҷумлаи тадбирҳое маҳсуб меёбанд, ки барои баланд бардоштани сатҳу сифати хизматрасонии тиббӣ, беҳдошти саломатии аҳолӣ, вусъати раванди ислоҳоти соҳаи тандурустӣ нигаронида шудаанд.

Боиси зикр аст, ки соли равон низ дар идомаи корҳо аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳо дар вилоят сохтмони 37  иншооти соҳаи тибб ба маблағи умумии 26, 2 млн. сомонӣ ва таъмири 97 иншооти тандурустӣ ба маблағи 11, 2 млн. сомонӣ ба нақша гирифта шуда, корҳо вусъати тоза гирифтаанд.

Рушди соҳаи тандурустӣ ва беҳдошти хизматрасонии тиббӣ ба аҳолӣ, пеш аз ҳама, ба таъминоти муассисаҳои соҳа бо таҷҳизоту лавозимоти зарурӣ ва замонавии тиббӣ вобастагӣ дорад. Бо ин мақсад дар соли амалисозии Барномаи вилоятии “Соли 2016 — соли фарди солим” ба маблағи беш аз 12 млн. сомонӣ 2834 номгӯй таҷҳизот харидорӣ ва дастрас карда шуд, аз ҷумла муассисаҳои тиббӣ бо 79 номгӯй таҷҳизоти муолиҷавӣ, 156 номгӯй таҷҳизоти муоинавӣ, 2512 номгӯй таҷҳизоти ёрирасони тиббӣ таъмин гардиданд.

Қобили қайд аст, ки алҳол дар муассисаҳои тиббии вилоят 4846 табибон, 15997 кормандони миёнаи тиб содиқонаву сарбаландона  ба аҳолӣ хизмати тиббӣ мерасонанд.

Кормандони муассисаҳои тиббии кишвар ин рӯзро бо дастовардҳои назарраси ва рӯҳбаландии самимӣ таҷлил менамоянд. Онҳо баҳри беҳтар кардани сифати хизмати тиббӣ ва беҳдошти ҳифзи саломатии аҳолӣ меҳнати шоёни таҳсинро ба ҷо оварда, бо дастони шифобахш ва суханони нек ба мизоҷон тансиҳатӣ ва дарозумрӣ ҳадя менамоянд.

Дар фарҷом кулли кормандони муассисаҳои тиббии вилоят ва умуман кишварро бо Иди касбиашон — Рӯзи кормандони соҳаи тиб, ки аз рӯзи мавлуди Авитсенна ё худ Абӯалӣ ибни Сино сарчашма мегирад, самимона табрик намуда, барояшон комёбии меҳнатӣ ва сарбаландиву сиҳатмандӣ таманно менамоем.

Нет комментариев

Также рекомендуем

Сообщить об опечатке

Текст, который будет отправлен нашим редакторам: