Фаъолият бурдан дар журналистикаи сатҳи байналмилалӣ ба ақидаи аксар танҳо ба доираи маҳдуди журналистон- хатмкунандагони мактабҳои олии журналистикаи хориҷӣ ва «ёру хешдорон» имконпазир аст. Аммо, ба андешаи корманди радиои «Садои Амрико» Юлия Савченко дар ин ҷода муҳим ҳадафи худи инсон аст. Инро чӣ тавр ноил шудан мумкин ва журналистикаи байналмилал аз ватани чӣ фарқ дорад, мусоҳибаи Ю. Савченко бо намояндаи оҷонсии «Новый репортёр» нақл мекунад.
Юлия Савченко- журналисти байналмилалбуда, солҳои дароз дар Русияву Осиёи Марказӣ, Ингилистону Амрико фаъолият бурдааст.
Барандаи барномаи Фонди миллии дастгирии демократия дар ИМА. Хатмкунандаи барномаи дастгирии волоияти қонун ва демократияи Донишгоҳи Стэнфорди ва Тафтс. Дар бахши русии радиои «Садои Амрико» аз соли 2010 инҷониб кор мекунад. Дар мавзўъҳои сиёсату муносибатҳои байналмилал, иқтисоду фарҳанг эҷод карда дар шабакаҳои иҷтимоӣ фаъол аст.
То оғози фаъолият дар радиои «Садои Амрико», дар радиои умумиҷаҳонии «Би-би-си» дар Лондон ва Маскав кор карда, ҳамчунин мухбири махсуси он дар Вашингтон буд. Бо нашриётҳои Democracy at Large, CNN, NPR ҳамкорӣ кардааст.
Барои лоиҳаи зиддикоррпусионии Global Integrity гузоришҳо омода карда ҳамзамон ба ҳайси муҳаррири минтақавии платформаи «Новая медиа» NewEurasia.net фаъолият бурдааст. Дар Осиёи марказӣ бо оҷонсии «Интернюьс» ҳамкорӣ намуда, муаллиф ва барандаи барномаи сиёсӣ-токшоуи «Без Ретуши» буд.
-Юля, пўшида нест, ки бисёре аз журналистоне, ки сўҳбати мову шуморо мутолиа мекунанд, дар навбати аввал онҳоро чунин савол пайдо мешавад: чӣ тавр ба доираи журналистикаи сатҳи байналмилалӣ фаромадан мумкин аст?! Барои ин кадом аз муасисаи таълимиро хатм кардан зарур аст?
-Аз рўи таҷрибаи худ мегўям, ки хуб аст, агар факултаи журналистикаи байналмилалро ба итмом расонида бошед. Лекин дар ҳама ҳолат муҳим дастпарвари факултаи журналистика будан аст. Агар шумо нияти дар хориҷа кор кардан дошта бошед, пас донистани забони хориҷӣ зарур аст. Ба омўзиши забон бояд аз ибтидо оғоз кард. Дар ҳамин маврид оид ба стратегияи фаъолияти журналистӣ андеша кардан ҳам зарур мебошад, ки шумо дар кадом мамлакат кор кардан мехостед?!
Маслиҳати хуби ман барои шумо он аст, ки бозори ВАО-и он кишварро ҳатман омўзед. Бо журналистони маҳаллӣ сўҳбат намоед, кўшиш кунед, бидонед, ки ба бозори маҳаллӣ дар шароити рақобати мавҷудаи он минтақа ва вазъи иқтисодии маҳал ворид шудан мумкин аст?!
Умуман, дар мафҳуми «журналистикаи байналмилал» як қатор қисматҳо мавҷуд аст. Онҳо иборат аст аз кор дар Агентиҳои иттилоотии байналхалқӣ, инъикоси мавзўъҳои байналмилал дар ВАО-и кишвари худ бо сафарҳои кории зиёд ба минтақаҳо аст, ки шумо таҷрибаи корӣ меомўзед. Ҳамааш аз интихоб ва хоҳиши шумо вобаста аст.
Аз рўи имконият дорои маълумоти журналистӣ будан, аъло донистани забони хориҷӣ, албатта маҳорати баланди тайёр кардани гузоришу дониши назарияӣ дар ҷодаи журналистикаи байналмилал доштан гарави муваффақият шуда метавонад.
-Андешае ҳаст, ки бо вуҷуди забонро донистану бо он забон навиштан ту аз ўҳдаи он кор баромада наметавонӣ. Оё ин дуруст аст?
-Комилан нодуруст. Забони хориҷӣ бояд доимо такмил дода шавад. Чунин лаҳза вуҷуд надорад, ки раванди омўзиш интиҳо ёбад. Тавре зикр кардам онро ба таври доимӣ такмил додан зарур аст. Шуморо ҳеҷ гоҳ хуб донистан ва истифодаи самараноки он боздошта наметавонад.
Дар ин раванд бояд бисёр нашрияҳои ба забони омўхта истодаатон чопшавандаро, ки минбаъд онро дар кор истифода карданиед бояд мутолиа кард. Баъди як муддат ин ҳама барои шумо на танҳо табиӣ хоҳад шуд, балки дар сухнарониву навиштанҳоятон ташаккул хоҳад ёфт.
-Вақте дорои таҷрибаи корӣ дар ВАО худӣ ҳастиву дар Ғарб ба кор оғоз мекунӣ, авалин чизе, ки ба назар меафтад, чӣ хоҳад буд?
—«Ғарб» дар ин ҳолат мафҳуми хеле фарох аст. Ман дар Ингилистон кор кардаам. Айни ҳол бошад дар ИМА фаъолият мебарам. Журналистикаи Ингилистон аз амрикоӣ комилан фарқ мекунад. Лекин ин мавзўъи дигар.
Он чӣ ба таққос бо журналистикаи ватанӣ дахл дорад, иқрор мешавам, ки ёдоварӣ кардани он бароям мушкил аст, ки дар оғоз маро сахт муассир сохта буд. Ин эҳсоси мукаммали тағйирёбии муҳиту консепсияи зиндагӣ буд.
Дар Лондон ман ба оҷонсии азими иттилоотии «Би-би-си» ба кор омадам, ки аз нигоҳи таъриху анъана ва стандартҳои кориаш дар ҷаҳон беназир аст. Маҳз аз ин хотир тамоми дидаҳоро якбора шинохтан мушкил буд.
Дар рафти таҳлили минбаъда албатта маълум мегардад, ки муҳим журналистикаи сифатнокро дар ҷое кардан мумкин аст, ки агар дар он ҷо ба ту аз лиҳози идеологӣ фишор наоваранд. Дар ҳама шакли журналистика «супориши давлатӣ» вуҷуд надорад. Яона фишор, ки муаллифу муҳаррир ва баранда дар худ эҳсос мекунад, ин омода сохтани маводи сифатноки ҷавобгўй ба стандартҳои сифату журналистикаи беғараз аст.
-Барои журналистони мо кор дар ВАО байналмилалӣ муваффақият арзёбӣ мегардад ё баланд будани сатҳи касбӣ?
-Ин масъала чун мақсади аниқ, сарфи қувва арзёбӣ мешавад. Албатта дар ин ҷода шуморо муваффақияту комёбии муайян чун дар ҳама ҷой пайгир хоҳад буд.
-Дар журналистикаи байналмилал кадоме аз инҳо арзиши баланд доранд: дониши чуқур ва ё сатҳи баланди касбӣ?
-Ҳамааш аз ВАО вобаста аст. Масалан, кор кардан дар Bloomberg дониши амиқи иқтисодиро талаб мекунад. Дониши мустаҳкам барои он зарур аст, ки журналистони Ғарб ҳама вақт тахассуси муайян доранд. Мавзўъеро корбарӣ мекунанд, ки аз рўи онҳо ҷонфидоёна корбарӣ мекунанд.
Дар баробари ин асоси дониши чуқурро дар ҳама ҳолат бояд ҷаҳонбинии васеъ ташкил диҳад. Зеро, ягон аз мавзўъҳоро барои чуқур омўхтан дониши ҳаматарафа дар тамоми ҷанбаҳо доштан зарур аст.
-Ту дар оҷонсии «Садои Амрико» кор мекунӣ. Бисёре аз одамони замони шўравӣ онро дастгоҳи тарғиботӣ меноманд. Ту муддати дароз дар Осиё зиндагӣ кардаӣ. Вазъи кишварҳои моро хуб медонӣ. Оё мешаванд чунин ҳолатҳое, ки ту зимни мулоқот бо ҳамсўҳбатотни худ дар бораи таҷрибаат нақл мекунӣ? Ё ин ки доираи фаъолияти ту инро манъ мекунад?
—Дар Ғарб байни андешаву факт сарҳади муайян мегузоранд. Журналистон аз рўи хулосаҳои дақиқи ман барои нақли факту рақамҳо, инъикоси ҳаматарафаи мавзўъ масъуланд то ки ба тамошобин ва хонанда имкони худ таҳлил кардан ва тасаввуроти худро аз раванди воқеа пайдо кардан дода шавад.
Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки истеъмолкунандаи иттилоот рассоми манзараи ҷаҳони хеш буда, вазифаи журналист ёрӣ додан ба обу рангдиҳии зарурии он аст.
Агар ман чун журналист ҷаҳонро соф дар соярангҳои сиёҳ ё рўшан бинам, он чӣ ба ин ё он ҷанба дахл дорад, ман ҳақ надорам, зўран ба он ранги дилхости худро диҳам.
Андешаи ман, дар кори ман бояд дар худи ман боқӣ монад. Агар албатта муаллифи мавод набошам, ки одамон онро ба он хотир мутолиа мекунанд, ки фикру мулоҳизаи ман нисбати раванди воқеаҳо барояшон шавқовар аст. Бо мусоҳиб баҳс карданро кори беақлона меҳисобам.
Агар баъди ҷавобҳо эҳсоси чизе нокушода мондану ногуфта мондан пайдо шавад, ман барои аниқ кардани онҳо саволҳои иловагӣ медиҳам. Аниқтараш то он ҳадде, ки мавзўъ комилан пурра кушода нашавад.
-5 маслиҳат барои нафароне, ки дар журналистикаи байналмилал кор кардан мехоҳанд?
—Маълумоти журналистӣ гиред. Забони хориҷиро омўзед, (албатта агар имкон бошад, якчанд забонро), коромўзиро кўшиш кунед, дар нашрияҳои хориҷӣ гузаред. Ба он хотир, ки шумо бояд донед, ки кадом аз хислатҳои корӣ ва дониш зарур мешаванд? Онро соҳиб шавед. Ҳамчунин ҳарчӣ бештар бо теъдоди зиёди ҳамкасбони хеш аз нашрияҳои гуногун ҳамсўҳбат шавед. Ногуфта намонад, ки ҳатто дар қарни технологияҳои баланд ҳам иттилооти арзишманд чун замони пеш даҳонакӣ дода мешавад.
–Агар ту ба Ватан баргаштан хоҳӣ, ба кадом аз ВАО ва кадом кишвар мерафтӣ?
-Бозгашт чандон ба характери ман хос нест. Танҳо ба пеш. (механдад). ВАО байналмилал чизест, ки ба худ печонида мегирад ва дигар туро раҳо намекунад. Айни ҳол ман танҳо Ингилситону Амрикоро дидаам. Ҳоло якчанд мамлакатҳоест, ки дидани онҳоро орзу дорам.
Сарчашма— See more at: http://newreporter.org/2015/03/04/kak-stat-mezhdunarodnym-zhurnalistom/#sthash.IWvxlkDt.dpuf
Нет комментариев