Аз нарасидани гази табии қисми зиёди давлатҳои ҷаҳон азият мекашанд ва тайи солҳои охир олимону мутахассисон дар андешаи онанд, ки гази табииро бо дигар маводи ба он монанд иваз кунанд.
Дар Иёлоти Муттаҳидаи Амрико барои аз норасоии гази табиӣ раҳо додани мамлакат, дар мавриди аз таркиби сланесҳои сӯзанда ҷудо кардани нафту газ тадқиқот бурданд. Ин тадқиқоти онҳоро «инқилоб дар истифодаи маводи сӯхт» номиданд. Ҳоло дар Иёлоти Пенсилвания корхонаҳои махсуси аз сланеси сӯзанда ҷудо кардани газу нафт амал мекунад. Соли 2014 баъди ба кор даромадани ин корхона ИМА аз ҷиҳати истихроҷӣ газу нафт дар ҷаҳон ба ҷойи аввал баромада, аз Русия пеш гузашт.
Олимони амрикоӣ соли 2014 аз таркиби сланес 280 миллиард мукаабметр газ истихроҷ намуданд, ки ин бештар аз ними истихроҷӣ гази Русияро ташкил медиҳад.
Агар ҷойгиршавии конҳои сланесро дар тамоми ҷаҳон бинем, пас дар ҳудуди Русия даҳ миллиард тонна, дар ИМА 8 миллиард тонна ва дар Хитой 4 миллиард тонна муайян карда шудааст.
Дар Тоҷикистон захираи сланесро дар қисмати ҷанубу ғарбии кишвар дарёфт намуданд. Ҳоло дар Тоҷикистон 6 кони сланес, ки аҳамияти саноати доранд, сабт шудаанд. Мувофиқи тадқиқот ғафсии қабатҳои сланес аз 0,3 то 1,7 метр расида, дар масофаи аз 200 метр то 1,5 километр тӯл кашидаанд.
Ногуфта намонад, ки коркарди конҳои сланес нисбат ба конҳои нафту гази табии чанд камбудии ҷиддӣ низ дорад. Барои аз қабати сланес гирифтани нафту газ лозим меояд, ки садҳо реагентҳои кимиёвӣ ба кор бурда шавад. Чунин тарзи истеҳсол боиси ифлос гардидани муҳити атроф мегардад.
Шодмон Ашӯров
Нет комментариев