Ҳаҷми хотираи компютерҳои фардӣ бо байтҳо чен карда мешавад. Як байти хотираи компютерҳои фардӣ ин як қисми хотираи он аст, ки қобилияти ҳифз кардани як аломатро дорад. Бинобар ин байтро воҳиди асосии ченаки иттилоот меноманд. Воҳиди хурдтарини ченаки иттилоот ба 1 бит баробар аст. Маънои калимаи («бит»: «binary digit» яъне разряди дуӣ) мебошад.
Дар техникаи компютерӣ бит ба вазъи физикии барандаи иттилоот мувофиқат мекунад. Масалан, магнит мекашад – магнит тела медиҳад, сўрохӣ ҳаст – сўрохӣ нест, лампа фурўзон ҳаст – лампа хомўш аст. Яке аз вазъҳоро ба воситаи рақами 0 ва дигарашро бо 1 ишорат кардан одат шудааст. Интихоби яке аз ду варианти имконпазирро бо доимиҳои мантиқии «дуруст» ва «нодуруст» низ ифода мекунанд. Бо ёрии пайдарпайии битҳо матн, мусаввара, садо ё дигар намуди иттилоотро кодиронидан мумкин аст. Методи бо битҳо тасвиркунии иттилоотро методи кодиронии дуӣ (binary encoding) мегўянд. Дар информатика бештар аз бузургии калонтар — байт (byte) истифода мебаранд, ки вай ба 8 бит баробар аст. Агар бит имконияти аз ду варианти имконпазир интихоб намудани якеро фароҳам оварад, он гоҳ байт, мувофиқан, яке аз 256 варианти имконпазирро (28) пешкаш менамояд. Аксарияти компютерҳои замонавӣ ҳангоми кодиронии рамзҳо пайдарпайии аз 8 нулу якҳо (як байт) иборатбударо истифода мебаранд. Мувофиқати байни байтҳо ва рамзҳо бо ёрии ҷадвалҳои махсус ба танзим оварда мешаванд. Масалан, мувофиқи ҷадвали кодии Koi8-R коди ҳарфи М ба 11101101, коди ҳарфи И ба 11101001 ва коди рамзи пробел (мавқеи холӣ) ба 00100000 баробар аст. Дар баробари байтҳо барои ченкунии миқдори информатсия аз ченакҳои боз ҳам калонтар истифода мебаранд:
1 Килобайт (Кбайт) = 1024 байт ;
1 Мегабайт (Мбайт) = 1024 Кбайт;
1 Гигабайт (Гбайт) = 1024 Мбайт ;
Вақтҳои охир аз сабаби зиёдшавии коркарди иттилоот чунин воҳиди иттилоот пайдо шудаанд:
1 Терабайт (Тбайт) = 1024 Гбайт;
1 Петабайт (Пбайт) = 1024 Тбайт.
Манбаъ: https://maktab.tj
Нет комментариев