Чанде аз фаъолону сокинони вилояти мухтори кӯҳистони Бадахшон пешниҳод доранд, ки ҷӯробҳои нақшини помирӣ ба феҳристи мероси фарҳангии ғайримоддии ЮНЕСКО, Бунёди илм ва фарҳанги Созмони Милали Муттаҳид, ворид карда шавад. Чанде аз фаъолону сокинони вилояти мухтори кӯҳистони Бадахшон пешниҳод доранд, ки ҷӯробҳои нақшини помирӣ ба феҳристи мероси фарҳангии ғайримоддии ЮНЕСКО, Бунёди илм ва фарҳанги Созмони Милали Муттаҳид, ворид карда шавад. Ин пешниҳод баъди он сурат мегирад, ки овозхони маъруф Филип Киркоров рӯзи 2 январи имсол дар телевизиони Русия ҷӯроберо маҳсули дасти холааш Мари муаррифӣ карда ва баъдан ба Максим Галкин ҳадя намуд.
Чунин рафтори Киркоров баҳси зиёдеро дар шабакаҳои иҷтимоӣ барпо кард. Норозиён мегӯянд, ҷӯробҳое, ки Филип Киркоров ба Максим Галкин тӯҳфа кард, нодир буда, ба иддаои онҳо, фақат занони вилояти мухтори кӯҳистони Бадахшон метавонанд бо ин шева ҷӯроб омода кунанд. Музаффари Имдод, яке аз фаъолони шабакаҳои иҷтимоӣ, рӯзи 8 январ гуфт, «ҷӯроби помирӣ бо рангу рамзи худ аз ҷӯробҳои дигар тафовут дорад ва сокинони Бадахшон онро аз дур ҳам фарқ карда метавонанд. Фарқи онҳо асосан дар гул, рамзи ориёӣ ва шеваи дӯхташон аст.»
Маҳини Даврон, хабарнигори тоҷик, бо гузоштани чанд акси ҷӯроби помирӣ дар саҳифаи Фейсбук гуфтааст, ки «пешниҳод мекунам, ҷӯробҳои помирӣ ҳамчун мероси фарҳангӣ дар баробари чакану оши палав эътироф шаванд.»
Дар ин қатор онҳое низ буданд, ки гуфтаанд, эҳтимол ҷӯроби ҳадякардаи Филип Киркоров помирӣ набошад, чун ба иддаои онҳо, муғулҳову булғориҳо низ ҷӯроб мебофанд. Вале Маҳини Даврон рӯзи 8 январ гуфт, «ҳар як нақшу нигори ин ҷӯробҳо ном ва маънои худро доранд. Барои мисол, модарбузурги ман ҷӯробҳое бо номи «ало» ва «партовус» мебофт. Онҳое, ки ҷӯробҳои миллии моро аз сканданавиҳо ё муғулҳо ва ё булғориҳо фарқ намекунанд, беҳтар аст, ҳарфе нагӯянд.»
Исфандиёри Назар, шоири тоҷики муқими Аврупо, низ аз пешниҳоди ҷаҳонӣ кардани ҷӯроби помирӣ ҳимоят кардааст. Ӯ гуфтааст, «на танҳо бофту гули ин ҷӯробҳову либосҳои помирӣ зебост ва фақат ҳамин нест арзиши онҳо. Дар ҷӯробҳои помирӣ, гилему намади фалғарӣ ва бархе сӯзаниҳо аломати бостонии “салиб” боқӣ мондааст. Албатта, рамзу рози либосҳову ҷӯробҳо ва хонаи помирӣ фарохтар аз он аст, ки мегӯем. Аммо ҳоло ин беҳтарин пешниҳодро тарафдорӣ мекунам.»
Бо нақшҳо ва рангҳои ҷолиб ва муҳимтар аз ҳама бо гармии худ ҷӯроби помирӣ солҳои охир ба ҷузви либоси сокинони Душанбе ҳам табдил ёфтааст. Аммо сокинони Бадахшон мегӯянд, баъзе аз ҷӯробҳое, ки ба унвони ҷӯроби помирӣ дар пойтахт ва минтақаҳои дигари кишвар фурӯхта мешаванд, маҳсули дасти сокинони ин минтақа ва шогирдонашон набуда, балки танҳо аз ин «бренд» истифода шудааст.
Дар Пажӯҳишгоҳи илмӣ-тадқиқотии фарҳанг ва иттилооти Тоҷикистон гуфтанд, «ҷӯробро аз замонҳои қадим тоҷикони кӯҳистон, аз ҷумла Помир, дар рӯзҳои тӯй, ид ба меҳмонон тӯҳфа мекарданд ва ин анъана то имрӯз давом дорад. Ҷӯроб аз қисми соқ, пошна ва пошнача иборат аст. Онро ҳар бофанда мувофиқи завқу маҳораташ гулпартоӣ мекунад. Ду навъи ҷӯроб: мӯзаҷӯроб (дароз) ва ҷӯробак (кӯтоҳ) маъмул аст.»
Вазорати фарҳанги Тоҷикистон ҷӯроббофиро ба Феҳристи миллии мероси фарҳангии ғайримоддӣ ворид карда, вале барои эътирофаш аз тарафи ЮНЕСКО дархости расмӣ надодааст.
Манбаъ: www.ozodi.org
Нет комментариев