Тавре қаблан хабар дода будем, ба наздикӣ вируси глобалии «WannaCry» муддати се рӯз ба таҷҳизоти иттилоотию коммуникатсионии беш аз 150 давлати дунё сироят намуд. Ба ибораи дигар, даҳҳо ҳазор компютерҳои беш аз 200 ҳазор истифодабарандагон дар саросари ҷаҳон мавриди ҳамлаи хакерӣ қарор гирифтанд.
Вируси «WannaCry» (номи пуррааш — Wanna Decryptor, мухтасар. — wCry) ба ибораи «wanna Cry» («гиристан мехоҳам») ҳамсадо буда, бори аввал 12 майи соли равон фаъол гардид. Ин барномаи зиёноварест, ки тавассути он хаккерҳо ба маводҳои барои истифодабарандагон зарурӣ роҳ меёбанд ва аз соҳибони ин маводҳо ба ивази баргардонидани онҳо пул талаб менамоянд.
Тавре нашрияи «Newsader» навиштааст, 95 фоизи сирояти ин вирус ба Россия рост меояд. Дар рӯйхати кишварҳои сироятпазир, ки ин нашрия ба табъ расонидааст, дар қатори Россия инчунин номи ИМА, Белгия, Украина, Тайван,Ҳиндустон, Тоҷикистон ва кишварҳои дигари олам зикр шудаанд. АМИТ «Ховар» дар бораи он ки вируси номбурда дар Тоҷикистон ба кадом компютерҳо зиён овардааст, маълумот ба даст оварда натавонист.
Аммо далели он ки компютерҳо дар Тоҷикистон низ аз ҳамлаи хакерҳо эмин нестанд, равшан аст. Хотиррасон менамоем, ки 14 январи соли гузашта сомонаи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон (www.maorif.tj) ва 13 январи соли 2015 сомонаи Сафорати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Франсия (www.tajembfrance.fr) дучори ҳамлаи хакерҳо гардида буданд.
Барои ҳимояи таҷҳизоти иттилоотию коммуникатсионӣ ва таъмини амнияти иттилоотӣ дар Тоҷикистогн чӣ тадбирҳо андешида шудаанд ва андешида мешаванд? Дар ин бора сардори Раёсати Бозрасии давлатии техники Саридораи ҳифзи сирри давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Диловар Яқубов гуфт, ки амнияти иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз қисматҳои таркибии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, он ҳолати ҳимояи манфиатҳои миллии кишвар дар соҳаҳои гуногуни фаъолияти ҷомеа ва давлатро дарбар мегирад. Дар маҷмӯъ таҳдид ва хатарҳо ба амнияти иттилоотии Тоҷикистон, усулҳои таъмини ҳифзи иттилоот умумӣ мебошанд.
Масъалаи мазкур зери таваҷҷӯҳи доимии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор дорад. Бо ин мақсад бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон «Консепсияи амнияти иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистон» тасдиқ карда шуда, дар асоси он бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Барномаи таъмини амнияти иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистон» тасдиқ гардидааст.
Асос барои қабули санади меъёрии ҳуқуқии зикргардида Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи иттилоот» мебошад. Қонуни номбурда принсипҳои асосии таъмини ҳифзи иттилоот ва танзими муносибатҳои ҳуқуқии дар ин соҳа бавуҷудомадаро муқаррар менамояд.
Тибқи қонуни мазкур, субъектҳои муносибатҳои ҳуқуқӣ дар соҳаи ҳифзи иттилоот давлат дар шахси мақомоти идоракунии давлатӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ мебошанд ва ўҳдадоранд, ки маҷмўи тадбирҳоро бо мақсади пешгирӣ намудани хориҷшавӣ, дуздӣ, гумкунӣ, нобудсозии беиҷозат, ғалат маънидодкунӣ, тағйирдиҳӣ нусхабардории беиҷозат ва бастани роҳҳои паҳншавии иттилоот андешанд.
Аз ҷумла: 1. Чораҳои ташкилии ҳифзи иттилоот:
— маҳдуд кардани даромад ба утоқе, ки аз тарафи мақомоти давлатӣ ва ташкилотҳо барои бурдани фаъолият бо иттилооти дорои сирри давлатӣ ва ё дигар иттилооти дастрасиаш маҳдуд ҷудо карда шудааст;
-бо воситаҳои техникии ҳифзи ҷисмонӣ таъмин намудани чунин утоқҳои корӣ;
-таҷҳизонидани дарҳои даромад бо қулфҳои махсусе, ки онҳо имконияти ворид гаштан ба чунин утоқҳо ва ҳамчунин ба биноҳои дорои низоми махсусро маҳдуд менамоянд;
-иҳота кардани ҳудуд ва ҷойгиронии деворҳои чунин биноҳо дар масофае, ки имконияти нурафкании самараноки электромагнитии воситаҳои техникии коркарди иттилоотро инкор менамоянд;
-истифодаи воситаҳои ҳифзшудаи коркард, интиқол, нигоҳдории иттилооти ҳуҷҷатшуда.
2. Чораҳои ҳифзи воситаҳои коркарди иттилоот:
-воситаҳои коркади иттилоот бояд бо воситаҳои барномавии зерин таъмин карда шаванд, ки маҳдудияти дастрасӣ ба иттилоот дар сатҳҳои гуногун, идентификация ва аутентификацияи истифодабарандагонро таъмин намоянд:
а) воситаҳои барномавии таъминкунандаи ҳифзи иттилоот ва тасдиқи ҳаққонияти он ҳангоми интиқол тавассути шабакаҳои алоқа;
б) воситаҳои барномавии таъминкунандаи яклухтии маҳсулоти барномавӣ ва ҳифзи он аз нусхабардорӣ, ҳимоя аз вирусҳо ва дигар барномаҳои зараррасон;
в) воситаҳои барномавии таъминкунандаи ҳимоя аз вирусҳо ва дигар барномаҳои зараррасон;
г) воситаҳои нобудкунии иттилоот;
д) системаи хабардоркунӣ ҳангоми фаъолияти берухсат;
в) экранҳои ҳифзи байнишабакавии корпоративӣ аз ҳуҷум тариқи шабакаҳои иттилоотии глобалӣ ба монанди Интернет.
Татбиқи чорабиниҳои амниятӣ албатта аз ҷониби мутахассисони соҳаи амнияти иттилоотӣ бояд ба амал баровада шавад. Айни ҳол, донишгоҳҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон барои тайёр намудани чунин мутахассисон кӯшиш ба харҷ медиҳанд. Ҷалби онҳо барои фаъолият дар сохторҳои мақомоти давлатӣ ва ташкилотҳо ва бо ин васила мустаҳкам намудани заминаҳои Ҳукумати электронӣ яке аз чорабиниҳои аввалиндараҷаи татбиқи сиёсати давлатии амнияти иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳсуб меёбад.
Нет комментариев