Инсон ва табиат бо ҳам алоқамандии зич доранд ва мушкилоти он низ ба ҳамдигар тавъам аст. Инсон аз азал бо табиат муносибати наздик дошта, неъматҳои онро чун манбаи ҳастӣ барои зиндагии хеш истифода мебурду мебарад.
Ҳар давру замон ҷаҳонбинӣ,дониш, таҷриба ва шароити худро дорост ва ҷаҳонбинии мо мувофиқи замону шароит тағйир меёбад, аммо давраҳои тағйироти куллии тараққиёти инсоният вуҷуд дорад, ки имрӯз мо ҳамин давраро аз сар гузаронида истодаем. Мо ояндаро ба таври куллӣ пешгӯӣ карда наметавонем, аммо тағйироти дар муҳити атроф бударо таҳлил карда, то ҳадди имкон тасаввур кардан метавонем. Баробари тараққиёти техникаҳои ҳозиразамон, таъсири инсон ба муҳити атроф кам неву баръакс зиёд мешавад. Ба ҳамаи ин нигоҳ накарда, боз инсон худ низ бевосита зарар мерасонд. Ин гуна ҳолатҳо дар ҳар қадами зист мебошад, ки ин бевосита ҳам ба инсон, ҳам ба табиат зарари худро мерасонад. Беҳуда нагуфтаанд, ки “тозагӣ гарави саломатӣ аст”. Аммо, мутаассифона, на ҳама ба ин қоида риоя мекунад. Имрӯзҳо ҳама шоҳиди ҳолатҳое мешавем, ки бо вуҷуди будани қутии партов сокинон партовҳои худро дар ҷойҳои номуайян, гузаргоҳҳо, роҳҳои мошингард ва гирду атроф ҳавола мекунанд. Саволе ба миён меояд, ки оё ин аз беаҳмиятии худи шаҳрвандон аст ё набудани қутии партов? Назаре андохтем ба гирду атрофи шаҳри Хуҷанд. Бозори “Панҷшанбе”, ки яке аз калонтарин ва серодамтарин бозор буда, дар он одамон аз тамоми манотиқи вилоят барои хариду фурӯш меоянд. Аммо риоя накардани тозагии атроф аз ҷониби ҳам фурӯшанагон ва ҳам харидорон ба мушоҳида мерасад. Дар як гӯшаи бозор аз ҷониби масъулон огоҳнома насб шудааст, ки ба ҳама чашмрас мебошад ва таъкид намудаанд, ки “дар ҷӯйборҳои Регистон партов ва оби ифлос партофтан қатъиян маън аст. Ҷарима 500 сомонӣ”. Чунин ҳолат гӯё ба чашми онҳо намерасад, ки аз ҷумла, оби ифлоси маҳсулоташон, селофану қоғаз, баклашка, оби хӯриш, ё ин ки “оби салат”-ро ба ҷӯйборҳо сари моҳ мапартоянду кори худро осон мекунанд. Ҳолати дигарро метавон дар истгоҳи назди “Варзишгоҳ марказӣ” маъруф ба “Стадион” мушоҳида кард. Дар ин ҷо ҳамарӯза мошинҳои мусофиркаш ва одамони бисёр гаштугузор мекунанд ва дар сари роҳ партовҳо ҳар рӯз ба мушоҳида мерасанд. Баъзе рӯз истгоҳ ба партовгоҳ табдил меёбад. Буйи ғалиси он касро намегузоранд, ки то омадани мошини мусофиркаш дар ҷойи муайян қарор гирад. Оид ба ин масоил бархе аз шаҳрвандонро пурсон гаштем, ки чӣ сабаб аст?
-Пеш дар ин ҷо ду қутии партов вуҷуд дошт ва тамоми партов то роҳи мошин мерафт. Қуттиҳоро аз инҷо гирифтанд. Имрӯз, чуноне ки мебинем, нест. Сабабаш он аст, ки дар он ҷо партофтани партовҳо манъ карданд. Аммо аҳолии гирду атрофи истгоҳ беаҳмияти зоҳир мекунанд. Ин гуна ҳолат то кай давом мекунад ва кай ҳалли худро меёбад, суолест беҷавоб, — гуфт нафаре аз ҳамсуҳбатонамон. Бархеи дигар аз шаҳрвандон сабабгори ин гуна ҳолатро аз набудани қутии партов ва набудани ҷои асосӣ ва беаҳмиятӣ зоҳир намудани худи атрофиён арёбӣ менамоянд. Дар ҷойҳои сайругашт, аз ҷумла боғҳои фароғатӣ, ҷойҳои таърихи ва фаввораҳо бо вуҷуди мавҷуд будани қуттиҳои партов шаҳрвандон чизи дар даст доштаашонро ба қутӣ неву ба замин мепартоянд. Бояд донем, дар кадом ҳолате, ки набошемва ҳар куҷое, ки қадам мегузорем ва ифлос мекунем, он ҷо хонаи мост. Буҳуда нагуфтаанд, ки “табиат хонаи мост”. Бояд гирду атрофи хонаамонро ободу зебо гардонем, гулҳои хушбӯй рангоранг шинонем, ки баробари дидани чунин ҳолат руҳи кас болида гардад. Набояд фарӯмош кард, ки табиат системаи мураккабест, ки ҳамаи узвҳои он андар инкишофи пай дар пай буда, бо ҳам зич алоқаманд ва ба якдигар таъсир мерасонанд. Ифлосшавии муҳити зисти як маҳал ба маҳали дигар бетаъсир намемонад. Ҳаёт, зиндагӣ ва кору бори ҳар як фарди ҷомеа бо табиат зич вобаста аст. Ҳолати хуби муҳити зист ҳам ҳаёти осоишта ва ҳам саломатию саодати баланди ҳар як шахс мебошад. Вақте ки мо аз табиат об, ҳаво, хӯрок ва манбаъҳои моддиро мегирем ва дар фаъолияти ҳаррӯзаамон истифода мебар, бояд ҳифзи онро низ аз хотир набарорем. Бояд кӯшиш ба харҷ диҳем, ки дар ободии табиат саҳмгузор бошем.
Нет комментариев