Буз , моиз, ҳайвонест хонагии нуфтсум. Бино ба таснифоти зоологӣ ба гурӯҳи ширхӯрон (оилаи ковокшохон) мансуб аст. Буз яке аз аввалин ҳайвонҳои хонагист. Аксар олимон Бузҳои ҳозираи вахшии безоаровӣ — позаҳр , морхур ва бузи мунцаризи «ибтидоӣ» -po аҷдоди бузи хонагӣ мехисобанд. Дар Тоҷикистон 2 намуди бузи вахшӣ: нахчир ва морхур вомехӯрад.
Маълумотҳои бостоншиносӣ оид ба боқимондаҳои ҳайвонот, тасвироти рӯйсангии асри санг ва бозёфтҳои аз нохияҳои гуногун пайдокарда шаҳодат медиҳанд, ки бузпарварӣ 8 ҳазор сол мукаддам вуҷуд дошт. Буз нигоҳубини зиёдеро талаб намекунад ва ба касалиҳои сил, хоришак, нағзак, тоун, трипаносомоз кам гирифтор мешавад. Бинобар ин буз дар баъзе нохияҳои Африқо ягона ҳайвони хонагӣ аст. Буз нисбат ба дигар чорвои хоҷагии қишлок барои дар чарогоҳ парвариш кардан бештар мувофиқ мебошад.
Бинобар хуб инкишоф ёфтани аъзои ҳозима буз растаниҳои гуногунро хурда, хурокиҳои аз 27 то 64% клетчаткадорро ҳазм мекунад. Вояи хӯроки бузҳои вазни зиндаашон 30— 35 кг бояд 0,90—1,32 воҳиди хурокӣ, 1,25—1,35 кг моддаҳои хушк, 80— 100 кг протеини хозим, беда, хасбеда, ярмаи ҷуворимакка, хурокиҳои омехта ва ғайраро дошта бошад. Рамаи бузро барои нест кардани буттаю паттазори заминкоӣ киштбоб ва каяалҳо истифода мебаранд. Буз ба шароити гуногуни экологи зуд мутобиқ мешавад ва аз ин рӯ дар тамоми мамлакатҳои ҷаҳон онро мепарваранд. Маҳсулоти асосии буз пашм, гӯшт, ва тибит аст.
Буp ҳайвони зудрас мебошад. Тақаҳои нигоҳубиншударо дар 5—6-моҳаги барои гӯшт мекушанд. Вазни зиндаи модабузи болиғ 40—60, такааш 60— 65 (баъзан то 105) кг мешавад. 9—10, баъзан то 17 сол умр мебинад. Онро дар хоҷаги 7—9 сол истифода мекунанд, сина ва гушт месупоранд. Буз дар 5—8 моҳагӣ кобилияти чуфтшавй дорад, вале аз
14— 18-моҳаги барвақтар ҷуфтӣ кардани ва бузғолаҳояш майдаву лоғар таваллуд мешаванд. Давраи ҳамлаш буда, 2 (баъзан 5) бузғола таваллуд мекунад.
Нет комментариев