Давоми солҳои тӯлонӣ паррондани оммавии ҳайвоноти бесоҳиб дар Душанбе кори маъмулӣ буд. Одамон изҳори норозигӣ мекарданд, ҳукуматдорон мефаҳмонданд: ин ҳама — ба манфиати шаҳрвандон, ғамхорӣ нисбат ба саломатӣ ва бехатарии шаҳрвандон мебошад. Аммо сагонро аксаран дар пеши чашми бачагон мекуштанд, аммо ҷасади онҳоро на ҳамеша аз кӯчаҳо мегирифтанд.
Аммо ҳоло муҳофизони ҳайвоноти Тоҷикистон умедворанд, ки ҳамааш тағйир меёбад: дар пойтахт аввалин маротиба дар кишвар барои сагон ва гурбаҳои бесоҳиб паноҳгоҳ бо номи – Happy tails кушода шуд. Барои он дар як канори шаҳр бо қарори махсуси раиси шаҳри Душанбе Рустами Эмомалӣ 6 сотиқ замин ҷудо карда шуд.
— Афзалият ба сагони бехона дода мешавад, маҳз онҳо — дар ҷомеаи мо аз ҳама осебпазир мебошанд, ба сӯи онҳо сангҳо мепартоянд, онҳоро масхара мекунанд, — гуфт узви гурӯҳи ташаббускор оид ба ҳифзи ҳайвоноти бесоҳиби Душанбе Наргис Ҳамробоева ба мухбирони «Открытая Азия онлайн».
Ба ифтихори ифтитоҳи паноҳгоҳ ва барои дастгирии ҳайвоноти бесоҳиби шаҳри Душанбе аввалин дави хайрияивии гурӯҳи ташаббускор ва мактаби байналмилалии QSI Dushanbe баргузор гардид. Иштирокчиёни марафони 5 километра асосан хориҷиён буданд — онҳое, ки дар Тоҷикистон кор ва зиндагӣ мекунанд.
Меҳмононро панҷ бошандаи мини-паноҳгоҳ — Шайлӣ, Буля, Ҷоннӣ, Соро ва Дина бо гарданбанд ва навиштаҷоти I want a home («Ба ман хона зарур») пешвоз гирифтанд. Дар назди онҳо ихтиёриён меистоданд, ки ба ҳама варақаҳо ва флаерҳоро бо маълумот дар бораи гурӯҳи ташаббускори ҳайвоноти бесоҳиби шаҳри Душанбе тақсим мекарданд.
Аксарият бо оила, фарзандон омада буданд, ба ҳайвонот наздик шуда, ҳавас мекарданд ва ҳатто як оилаи ҷавон давоми чанд муддат аз дасти мо арғамчини Динаи хурдакакро гирифта, ба сафи ихтиёриён дохил шуд ва онро танҳо дар охири чорабинӣ супорид.
ТАБОБАТИ ҲАЙВОНОТ — НАҚБИ ТОРИК
Тавре Наргис Ҳамробоева мегӯяд, ҳоло дар Тоҷикистон боз як мушкилоти дигари ҳайвонот – табобати онҳо ба миён омадааст. Ҷои табобат кардани ҳайвонот дар кишвар вуҷуд надорад. Дар Душанбе ва Хуҷанд яктогӣ клиникаи байторӣ мавҷуданд. Моҳи апрел клиникаи Душанбе аз аттестатсия гузашт ва дар натиҷа шумораи духтуронро аз ҳашт то ба чор нафар кам карданд.
Гузаронидани аттестатсия талаботи идораи нав буд, ки соҳаи байториро назорат менамояд. Назорати давлатии байторӣ бекор карда шуда, вазифаи он ба Кумитаи нави оид ба амнияти озуқаворие, ки тобеи Вазорати кишоварзӣ аст, вогузор гардидааст.
Ҳоло 4 духтур тақрибан ба 6 ҳазор ҳайвоноти хонагии Душанбе хизмат мекунад! Ба ғайр аз чизҳои дигар, онҳо соле ду маротиба бояд ҳайвонҳоро аз эмкунӣ гузаронанд. Натанҳо сӯзандорӣ гузаронида тавонанд, балки ҷарроҳии мураккабро низ иҷро кунанд. Барои онҳо, ҳамоно шароити муқаррарӣ вуҷуд надорад.
— Баъзан ҳатто барои гузаронидани рентген ё УЗИ-и ҳайвонот, масалан, агар саг ё гурбаро мошин зада бошад, он имконнопазир аст. Вале муваффақияти табобат аз ташхис (диагностика)-и дуруст вобаста аст. Байторони мо маҷбур мешаванд, ки ташхисро чуноне мегӯянд, аз диду нигоҳашон гузоранд, — мегӯяд Наргис Ҳамробоева.
Масалан, Мадина — духтараки 14-сола ба клиника сагчаи худро овард, ки 7-моҳа буда, Макс ном дорад. Сагча 4 рӯз чизе нахӯрдааст – хӯрокхӯриро рад мекунад, хеле хароб шудааст.
— Пештар, вақте ки ман аз мактаб бармегаштам, сагча худро ба ман мепартофт, он маро интизор мешуд. Ҳоло бошад, фақат хоб меравад. Бозӣ намекунад, ба ғазаб намеояд, — мегӯяд Мадина.
Сарбайтори Душанбе — Шамшод Исматов – маҷбур аст, то танҳо дар асоси иттилооте, ки барояш соҳиби ҳайвон мегӯяд, ташхис гузорад. Вай чунин мешуморад, ки Maкс — гирифтори вируси сиороятӣ шудааст, зеро ба он дар вақташ бар зидди энтерити вирусӣ эмгузаронӣ накардаанд.
— Мутаассифона, аз даҳ ҳашт саги бемор бо сабаби сироятҳои вирусӣ мемиранд. Мо доругузаронак (капелница) мемонем ва умедворем, ки саг сиҳат хоҳад шуд, — мегӯяд Исматов.
Вай умедвор аст, ки воридоти таҷҳизот барои клиникаи байтории пойтахт – масъалаи вақт аст, яъне вақтро талаб менамояд.
АҲОЛӢ НИСБАТ БА ҲАЙВОНОТ ҒАМХОР ШУДААНД?
Шамшод Исматов дар оилаи байторҳо ба воя расидааст. Падар ва бобои вай низ аз рӯи нишонаҳо ташхис мегузоштанд ва баъдан бо дорувориҳо табобат мекарданд.
— Дар деҳа мо асосан чорворо табобат мекардем. Вақте ки падару бобоямро барои азназаргузаронии ҳайвонҳо даъват мекарданд, ман ҳамеша бо онҳо мерафтам. Баъдтар худам дар бахши ветеринарӣ таҳсил намудам, — мегӯяд Исматов.
Вай ба хотир меорад, ки дар солҳои аввали фаъолияти касбаш ӯро муносибати одамон нисбат ба ҳайвонот ба ҳайрат меовард.
— Вақте ки мо ба сагҳо ташхис мегузоштем, соҳибонашон чунин мешумориданд, ки онҳо бояд маблағ сарф намоянд, онҳо ҳайвонҳоро дар ҳамин ҷо партофта мерафтанд. Вале хурсандибахш аст, ки ҳоло ғамхорӣ нисбат ба ҳайвонот меафзояд. Одамон онҳоро то ба охир табобат менамоянд, — мегӯяд ӯ.
Исматов ба хотир меорад, чӣ гуна се моҳ қабл ӯ сагеро дид, ки пояшро шикастааст. Дар гирду атрофи он фавран гурӯҳи одамон ҷамъ омада, фикр карданд, ки чӣ тавр ҳайвонро табобат мекарданд.
— Дар муддати чанд дақиқа одамоне ёфт шуданд, ки барои нигоҳубини саги бехонаву бесоҳиб розӣ шуданд. Ҳамин тавр ҳам карданд. Онҳо ба таври мунтазам онро барои азназаргузаронӣ меоварданд ва ман бо табобат машғул шудам. Ҳоло саг худро хуб ҳис мекунад, — гуфт Исматов.
Муаллиф: Меҳрангез Турсунзода
Мавод дар тарҷума аз матлаби «Открытая Азия онлайн» омода шуд.
Нет комментариев