Дирӯз палатаи поёнии парлумони кишвар ба масъалаи қабули тағйирот ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи матбуоти даврӣ ва дигар воситаҳои ахбори омма», ки боиси баҳсҳои зиёду нигаронии ҷомеаи журналистон шуда буд, нуқта гузошт.
Зимни баррасии лоиҳаи қонун вакилон тасмим гирифтанд, ки танҳо қисматеро тағйир медиҳанд, ки дар он дар бораи бо пешниҳоди мақомоти прокуратура боздошта шудани фаъолияти ВАО ба муддати се моҳ аз ҷониби Вазорати фарҳанг, ки ин ВАО-ро ба қайд гирифтааст, сухан меравад.
Тибқи варианти аз ҷониби вакилон тасдиқшуда, қарор дар бораи боздошта шудани фаъолияти ВАО-ро на Вазорати фарҳанг, балки судҳо қабул карда метавонанд.
Хотиррасон мекунем, ки дар ҷаласаи санаи 3-юми феврали соли равон дар парлумон баргузоргардида, атрофи ин тағйирот баҳсҳои зидду нақиз сурат гирифта буданд. Раиси палатаи поёнии парлумон Шукурҷон Зуҳуров дархост кард, ки яке аз журналистони дар иҷлосия ҳузурдошта интихоб шуда, андешаи ҳамтоёни худро дар бораи тағйироти нав баён намояд.
Журналистон хабарнигори Агентии иттилоотии «Азия-Плюс» Аваз Юлдошевро интихоб намуданд ва ӯ зимни суханрониаш изҳор кард, ки сарфи назар аз шакли моликият ба ВАО, журналистони машғули фаъолият дар онҳо ҳамеша ба ҷонибдории сулҳу субот дар сарзамини тоҷикон, шукуфоии Ватан ва беҳбуди некӯаҳволии мардум мавод дарҷ мекунанд.
«Мо на камтар аз як мансабдор Тоҷикистонро дӯст медорем, — изҳор дошт А.Юлдошев. — Яке аз дастовардҳои бузурги Тоҷикистон озодии баён дар ВАО-и ҷумҳурӣ аст».
Юлдошев таъкид дошт, ки мушкилоти асосӣ миёни ҷомеа, бахусус, рӯзноманигорон зимни баррасии тағйирот ба қонуни мазкур дар он ифода меёбад, ки «ҳеҷ касе мушаххасан намефаҳмид, ки дар бораи чӣ сухан меравад». «Дар Вазорати фарҳанг ин тағйирот хеле махфӣ омода гардида, боиси пайдо шудани ҳар гуна овозаҳо шуданд», — афзуд ӯ.
Дар натиҷа лоиҳаи тағйирот ба таҳияву коркарди дубора фиристода шуд. Комиссияи махсуси корӣ таъсис дода шуд ва баъзе аз истилоҳот дар лоиҳаи қонунро мувофиқа намуда, ба баррасии палатаи поёнии парлумон пешниҳод кард.
Қобили зикр аст, чор созмони журналистии Тоҷикистон — Иттифоқи журналистон, Шӯрои ВАО, Ассотсиатсияи миллии воситаҳои ахбори оммаи мустақил ва ташкилоти ҷамъиятии «Хома» изҳороте мунташир сохта буданд, ки дар он аз тағйироту иловаҳои аз ҷониби ҳукумат пешниҳодшуда ба қонун «Дар бораи матбуоти даврӣ ва дигар воситаҳои ахбори омма» нигаронӣ изҳор шуд.
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи матбуоти даврӣ ва дигар воситаҳои ахбори омма» дар таҳрири охирин 19-уми марти соли 2013 аз ҷониби Президенти кишвар, мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба имзо расидааст, вале дар он тартиби манъи фаъолияти ВАО муайян нашуда буд.
То дида баромадану баррасии ин масъала воқеан, дар байни журналистон нигаронию норозигие ба миён омада буд. Зеро, онҳо мегуфтанд, ки “тарҳи иловаҳо ба қонуни матбуот, ки дар дасти баррасии парлумон қарор дорад, ба мақомоти додситонӣ барои қатъи фаъолияти расонаҳо дасти дарозтар медиҳад”.
Дар тағйирот гуфта шудааст: «Агар дар мӯҳлати муайяншуда қонуншиканиҳое, ки асоси баровардани амри хаттӣ ё огоҳиномаи хаттӣ гаштаанд, бартараф карда нашаванд, Прокурори генералӣ ё прокурорҳои тобеи ӯ метавонанд ба мақоми ваколатдори баҳисобгирии ВАО дар хусуси боздоштани фаъолияти ВАО бо ариза муроҷиат намоянд. Дар ин маврид мақоми ваколатдори баҳисобгирии ВАО ҳуқуқ дорад, фаъолияти ВАО-ро ба мӯҳлати то 3 моҳ боздорад.»
Раиси Кумитаи равобити байналмилалӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва иттилооти Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Олимҷон Салимзода дар сӯҳбат бо Озодӣ гуфта буд, ки ин бастаи тағйирот аз сӯи вазорати фарҳанг, идораи масъули сабтиноми расонаҳо пешниҳод шудааст.
Бархе аз коршиносон мегӯянд, ки дар сурати тасвибаш ин тарҳи қонун ба додситони кулл ва додситонҳои дигар барои қатъи фаъолияти расонаҳо дасти дарозтар медиҳад.
Раҳбари иҷроияи Оҷонсии иттилоотии «Азия-Плюс» Зебо Тоҷибоева гуфт, «ин тағйирот метавонад ба манфиати афроди ғаразнок ҳам истифода шавад. «Ба бовари ӯ, озодии сухан дар матбуоти мустақил дар солҳои охир «ба сахтӣ ҷавобгӯи меъёрҳои озодӣ» буд ва бо қабули тағйиру иловаҳои нав, ба фаъолияти расонаҳои мустақил дигар хатти батлон кашидан мумкин аст.
Вай гуфт, боис ба нороҳатист, ки ҳама гуна маҳдудияти озодӣ, ки дар сатҳи қонун қабул мешавад, «бо ризоияти хомӯши созмонҳои байналмилалӣ сурат мегирад, дар ҳоле ки онҳо бояд ба ин падидаҳо вокуниши сареъ нишон диҳанд».
Раиси Анҷумани миллии расонаҳои мустақили Тоҷикистон Нуриддин Қаршибоев мегӯяд, бо сӯистифода аз ин ҳақ додситонҳо метавонанд дар фаъолияти расонаи дилхоҳ маҳдудият ворид намоянд. Ӯ гуфт, «ба ин тағйирот зарурат набуд.»
Муассис ва сардабири нашрияи «СССР»
Сайёфи Мизроб гуфт, ин пешниҳод дар ҳолест, ки расонаҳои мустақил мушкилтарин рӯзҳоро паси сар мекунанд. Ӯ гуфт, «бо ин ҷастухези қурби доллар аксарият шояд баста шаванд ва ин банди қонуне, ки пешниҳод шудааст, фикр мекунам, барои 4-5 нашрияе ҳаст, ки соҳиби хонандаи худ ва обрӯву эътибор ҳастанд. Ин барои бастани шояд маҳз онҳо равона шудааст.»
Боиси ифтихори бепоён аст, ки сарзамини азизамон роҳи чаҳорякасраи истиқлолияти давлатиро сипарӣ мекунад. Имрўзҳо тамоми мардуми ҷумҳурӣ барои сазовор истиқбол намудани 25-солагии Истиқлолияти давлатии кишвар бо рўҳияи баланди ватандўстию худшиносии миллӣ омодагӣ мегирад. Мо рўзноманигорони ватанӣ низ ба ин ҷашни фархундаи таърихӣ бо суханони созандаю раҳнамунсоз ва фаъолияти ибратбахши хеш дар тарғиби ғояҳои бунёдкоронаи Ватан армуғонҳои меҳнатӣ тақдим медорем.
Дар тўли солҳои истиқлолияти давлатӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон озодии сухан дар заминаи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи матбуоти даврӣ ва дигар воситаҳои ахбори омма», «Дар бораи табъу нашр», «Дар бораи телевизион ва радиошунавонӣ» ва дигар қонунгузориҳо таъмин гашта истодаанд. Вазифаҳои рўзноманигорон дар хусуси роҳ надодан ба суиистифода аз озодии сухан ва омилҳои ҷавобгарӣ дар моддаҳои 6 ва 33-юми Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи матбуоти даврӣ ва дигар воситаҳои ахбори омма» возеҳу равшан зикр ёфтаанд.
Ҳоло дар Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон 610 рўзномаю маҷалла ва оҷонсиҳои иттилоотӣ, аз ҷумла 363 рўзнома (106 давлатӣ ва 257 ҷамъиятию мустақил), 236 маҷалла (109 давлатӣ, 127 ҷамъиятию мустақил), 11 оҷонсии иттилоотӣ (1 давлатӣ, 10 ҷамъиятию мустақил), 70 нашриёт (9 расмӣ, 61 мустақил), 303 матбаа (36 расмӣ, 267 мустақил), 44 нуқтаи фурўши китоб ва дигар маводи чопӣ (3 давлатӣ, 41 мустақил) сабти ном шудаанд.
Нет комментариев