Мутобиқи созишнома байни «Маркази тадбиқи лоиҳаи дастрасӣ ба маблағгузории сабз ва рушди деҳот»-и назди Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Бонки ҷаҳонӣ 150 лоиҳаҳои мухталифи иқтисодию иҷтимоӣ дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ва вилояти Хатлон амалӣ мегарданд. Қалъаи Ямчун ё худ Қаҳқаҳаи водии Вахони ноҳияи Ишкошим ба лоиҳаи мазкур ворид шуда, барои таъмиру барқарорсозии он 5 миллион доллар ҷудо шудааст.
Ба гуфтаи номзади илмҳои таърих Аловиддин Шоҳинбеков, «дар асоси маъхазҳои таърихӣ бунёди қалъаи Ямчун ба асрҳои 1-3 пеш аз мелод рост меояд. Дар асари «Тоҷикон»- и Бобоҷон Ғафуров низ аз ин қалъа ёдоварӣ шудааст, ки пешиниёни сулолаи Кӯшониён аз Бадахшони шарқӣ, ки дар шимоли Покистон сукунат доштанд, онро бунёд намудаанд. Бо бунёди қалъа давлати Кӯшониён марзи шарқии худро дифоъ менамуд ва ҳам амнияти корвонро, ки аз ин қисмати роҳи бузурги абрешим дар ҳаракат буданд, таъмин мекард. Дар даврони Шӯравӣ анҷом додани ҳар гуна ковишҳо ва тадқиқоти илмӣ дар марз бо кишварҳои хориҷӣ мамнӯъ буд ва аз ин рӯ бо гузашти замон бар асари офатҳои табиӣ ва ҳам омилҳои инсонӣ ин қалъа ба харобазор табдил ёфт. Аммо сарфи назар аз ин ҳашамату азамати худро ҳанӯз ҳам аз даст надодааст. Агар дар чанд соли оянда қалъа барқарор ва бозсозӣ нашавад, он гоҳ эҳтимоли аз байн рафтани бозмондаҳои он вуҷуд дорад. Бинобар ин бо дастури Пешвои миллат қалъаи мазкур шомили лоиҳаи рушди иқтисодию иҷтимоии Бонки ҷаҳонӣ шуд ва ҳоло барои таҷдиду барқарорсозии қалъа як гурӯҳ бостоншиносон ба омода намудани ҳуҷҷату санадҳо машғул мебошанд».
Мудири шуъбаи сайёҳии назди мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоят Синбод Амонбеков гуфт, ки то соли 2019, яъне қабл аз хурӯҷи бемории Ковид- 19 садҳо тан сайёҳони ватанию хориҷӣ ба тамошои ин қалъа меомаданд. Агар қалъа таъмиру барқарор шавад, теъдоди сайёҳон, ки шавқи дидани ин ёдгории беназири таърихиро доранд, бамаротиб афзоиш меёбад.
Ноҳияи Ишкошим дар километри 100-уми маркази вилоят- шаҳри Хоруғ воқеъ аст ва мутобиқи таҳқиқоти бостоншиносон, ба ҷуз қалъаи Ямчун дар ин водӣ боз панҷ қалъаи дигар низ мавҷуданд, ки дар давраи қабл аз ислом бунёд шудаанд.
Манбаъ: АМИТ «Ховар»
Нет комментариев