Давлати қадимтарини дунё

0
31 252 просмотров

Ҳоло дар ҷаҳон 256 давлат мавҷуд аст, ки баъзеашон нав истиқлолиятро ба даст овардаанд. Аммо давлатҳое ҳастанд, ки таърихи ҳазорсолаҳо доранд. Аз ҳама давлати қадимтарин дар ҷаҳон ин мамлакати Миср мебошад, ки қариб  3500 сол пеш аз мелод пайдо шудааст. Вақте, ки одамон акнун аз истифодаи олатҳои аз санг сохташудаи меҳнат ба истифодаи олатҳои миссин мегузаштанд, Мисри Қадим аллакай ҳамчун як давлати абарқудрати марказӣ ба шумор мерафт. Қувваи бузурги асосии Миср ин дастгоҳи маъмурӣ буд, ки аз коҳинон, фидоиён, аҳли илм ва фиравнҳои  ҳукумрон иборат буд ва онҳо барои одамони оддӣ бути беҳамто ба ҳисоб мерафтанд. Дар Мисри Қадим ба қобилияти табиӣ ва худоди инсон аҳмияти калон дода мешуд, кӯдакон ва одамони комилҳуқуқ бо таҳсилоти давлатӣ ва омӯзонидани таърихи давлат фаро гирифта мешуд. Ҳолатҳое, ки одамони оддӣ ба дараҷаҳои баланди муваффақият расанд, сиёсатмадор ё коҳин ва ё ҳамчун фарди низомӣ шӯҳратманд гарданд, ниҳоят кам буданд. Занони мисрӣ нисбат ба занони тамоми дигар давлатҳои қадима дар баробарии мардон ҳуқуқи баробар доштанд. Онҳо метавонистанд, ки мустақилона шартномаҳо банданд, соҳиби моликияти хусусӣ бошанд ва ҳатто коҳину табиб шаванд, махсусан дар давраи ҳокимияти нав. Дар давраи ҳокимияти сулолавӣ вақте, ки фиравн  Менес (Нармер тахминан 3000 сол пеш аз мелод)  ду қисми алоҳидаи Мисрро ба як ҷузъи том табдил дода натавонист, даҳҳо шаҳри худмухтор оҳиста-оҳиста ба иттифоқи болоӣ ва поёнии Миср шомил мешуданд. Дар давоми асри 10-17-ум, то забтшавии Миср аз тарафи Искандари Мақдунӣ, ки худро фиравн эълон карда буд, дар давлати кадимтарини дунё якчанд маротиба  ҷангҳои дохилӣ сар заданд ва давлат бузургию қудрати тавонии худро аз даст дод. Дар Мисри Қадим мардум ҳам ба дини калисоӣ ва ҳам ба дини Ислом эътиқод мекарданд. Сипас мамлакат ба зери ҳокимияти туркҳо ва англисҳо фаромад. Мероси мадании Мисри Қадим ба тамаддуни ҷаҳонӣ таъсири бузург расонидааст. Зеро ҳанӯз аз он давраҳои кадим одамон ашёҳои санъатро нусхабардорӣ карда, ба дигар мамлакатҳо интиқол медоданд. Бисёр канданиҳои фоиданок, аз қабили мис, тилло, ҷинсҳои кӯҳӣ, хоросанг ба рушдёбии сохтмон, инчунин ба истеҳсоли чинии хом ва шиша мусоидат менамуданд. Муҷасамаҳои беҳамто ва нақшу нигори девори аҳромҳо ва қасрҳои боҳашамат давоми асрҳои зиёд боз сайёҳҳон ва олимонро ба ҳайрат меовард. Собун, тақвим, хамираи дандоншӯӣ, атриёт, симон, қоғаз, сиёҳӣ, воситахои ороишотии занона ва ҳатто пояфзоли пошнобаланд низ нахустин маротиба дар Мисри Қадим пайдо шуда, баъдан дар дунё паҳн гардидааст. Я ъне ҳамаи ин чизҳо маҳсули дастони мисриёни қадим мебошанд. Аз ҳама давлати қадима дар дунё, ки аллакай 5000 сол боз вуҷуд дорад, бо маданияти бойтарин ва мероси гузаштагони худ инчунин даромади молиявиии зиёде низ ба даст меорад.

Нет комментариев

Также рекомендуем

Сообщить об опечатке

Текст, который будет отправлен нашим редакторам: