Пайдоиши дурбин таърихи садсолаҳо дорад. Номи дастгоҳи дурбин, ки онро дар забони русӣ «бинокль» мегӯянд, аз калимаи лотинии «bi oculus» гирифта шуда, маънояш «ду чашм» мебошад. Аввалин дастгоҳи дурбин ҳанӯз дар асри 17-ум пайдо шудааст. Найчаи дидбонгоҳиро ба як чашм ниҳода, ашёҳои дар дурӣ будаи ба чашм ноаёнро дидан имконпазир буд. Вале бо як чашм мушоҳида кардани ягон тасвир ноқулай буд.
Галилео Галилейи итолёвӣ дар соли 1609-ум дастгоҳоеро ихтироъ кардааст, ки аз ду линза иборат буд ва он ба оғози таърихи пайдоиши дурбин асос гузошт. Дурбинҳои нахустин офаридашуда чизҳоро он қадар калон карда нишон намедоданд. Ҳоло ин гуна дурбинҳо дар театр истифода бурда мешаванд.
Дар соли 1610-ум олимон дасгоҳи дурбинҳои нисбатан босуръатро кашф намуданд, ки ашёро аз 20, 30 маротиба ва аз он ҳам калонтар нишон медод. Ин дурбинҳои дорои ду линзагӣ буданд.
Дурбине, ки Галилей кашф намуда буд, дар истифода хело оддӣ буд ва чизҳоро хело хуб нишон медод, вале онро ҳамчун дастгоҳи андозагирӣ истифода бурдан номумкин буд. Ин асбоб ҳанӯз ба мукаммалгардонӣ ниёз дошт. Коркардёбии дурбин аз тарафи Кеплер мувофиқи мақсад гардид. Аз дастгоҳи нисбатан инкишофдодашудаи дурбин истифода бурда, аллакай масофаи дурро ба андоза гирифтан ва доираи манзароро васеътар дидан имконпазир гардид.
Дурбини мукаммал гардонидаи Кеплер асоси таърихи пайдоиши дурбинҳои муосир гардид. Вале ин дурбини намуди нав як камбудӣ дошт, ки он манзараҳоро дар шакли чапа нишон медод. Олимон аз мамлакатҳои Фаронса, Олмон, Руссия барои бартараф кардани ин камбуди қарор доданд, ки системаи душвортареро истифода мебаранд ва он системаи «призм» буд. Усули истифода аз призм натиҷаи хуб дод ва минбаъд ашёҳоро бо дурбин дар шакли роста дидан имконпазир гардид.
Ба системаи призмавӣ дар соли 1854-ум Игнатсио Поррои итолёӣ муҷаввиз (патент) гирифта буд. Дар асри 19-ум, дар Париж Игнатсио Поррои ҳамроҳи Хоффман бо сохтани монокулярҳо машғул шуд, ки ҳоло дурбинҳои муосир намуди ҳамон дурбинҳоро доранд. Аввалин дурбинҳои коркардшуда аз они Эрнстом Аббе ва асосгузори ширкати оптикӣ, муҳандис Карл Тсейс буданд, дар соли 1894-ум ба фурӯш баромадаанд. Ин дурбинҳо намуди зебо доштанд ва чизҳои хурдтаринро ҳам калон нишон медоданд.
Ҳамаи дурбинҳо ба ду намуд тақсим мешаванд: классикӣ ва ихчам. Дурбинҳои гуногун дорои параметрҳои мухталиф мебошанд, ки истифодашавии онҳоро дар ҳолатҳои гуногун муайян менамоянд. Масалан, дурбинҳои театрӣ, низомӣ, астрономӣ.
Нет комментариев