Имрӯз, 1 март рӯзи аввали фасли баҳор аст. Дар тамоми дунё баҳорро фасли зеботарин, дар Тоҷикистон онро инчунин «арӯси сол» ва фасли пурфайз меноманд.
Устод Рӯдакӣ дар баҳорияи зер омадани фасли баҳор ва зинату ороиши нав пайдо кардани табиатро хеле табиӣ тасвир кардааст:
Омад баҳори хуррам бо рангу бӯи тииб,
Бо сад ҳазор нузҳату ороиши аҷиб,
Шояд, ки марди пир бад- ин гаҳ шавад ҷавон,
Гетӣ ба дил ёфт шабоб аз паи машиб.
Як сабаби баҳорро дӯст доштани мардуми тоҷик он аст, ки дар ин фасл Тоҷикистон ба гулистону бӯстон табдил меёбад ва аз тамошои табиати дилрабои он чашми кас сер намешавад. Аз накҳати атрогини ҳавои баҳории сарзамини тоҷикон кас роҳат мебарад. Дар зери кӯҳҳои сарбафалаки пур аз барф рӯидани гулҳои сияҳгӯшу лоларо дида, сайри табиати дилфиреби онро намуда, шукрона мекунем, ки чунин Ватани дорои табиати нотакрор дорем. Тавре шоир мегӯяд:
Ҳаво гарму замин нарму гулу себарга рақсон шуд.
Табиат боз хандон шуд. Баҳорон шуд! Баҳорон шуд!
Айёми эътидоли баҳорӣ
Муовини директори Институти астрофизикаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Фирӯза Раҳматуллоева дар суҳбат бо хабарнигори АМИТ «Ховар» иброз намуд, ки «вақти ивазшавии фаслҳоро мо мушоҳида карда метавонем. Чунки Офтоб бо дигар ҷирмҳои осмонӣ ҳаракати хос дорад, ки онро дар илми астрофизика ҳаракати осмонии Офтоб меноманд. Ин маврид тавассути ҳодисаҳои тағйирёбии осмони ситоразор ва тағйирёбии нимарӯзии баландии Офтоб мушоҳида мегардад».
Мавсуф зикр намуд, ки тағйирёбии якум дар он ифода меёбад, ки мо ҳар бегоҳ як-ду соат пас аз ғуруби Офтоб ба ҷойгиршавии бурҷҳо дар осмон назар меафканем ва ин манзараро ба хотир мегирем. Пас аз гузашти як-ду моҳ вақте онро такроран мушоҳида намоем, мебинем, ки манзараи ситораҳои осмон тағйир ёфтааст. Яъне, бурҷҳое, ки пештар дар қисмати ҷанубии осмон ҷойгир буданд, ҳоло дар қисмати ғарбӣ қарор гирифтаанд.
Ҳолати дуюм- ин тағйирёбии баландии Офтоб дар нимаи рӯз аст. Дар он дар натиҷаи ҳаракати солонаи Офтоб баландӣ нисбат ба ҳамвории уфуқ дар ҳоли тағйирёбӣ қарор мегирад. Таҳқиқи ин маврид нишон медиҳад, ки тағйирёбии баландии Офтоб аз рӯзҳои «инқилоби зимистона», яъне баъди 31 декабр (шаби Ялдо) ба вуҷуд меояд ва он сад рӯз то ба Наврӯз ҳисоб карда мешавад.
Нет комментариев