Аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати дастгирии омӯзгорони ҷавон таваҷҷуҳи махсус зоҳир мегардад. Аз ҷумла, бо мақсади тақвияти ҳифзи иҷтимоии мутахассисони ҷавони соҳаи маориф ва ҷалби онҳо ба фаъолияти омӯзгорӣ Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи муқаррар намудани имтиёзҳо ба омӯзгорони ҷавон» 3 майи соли 2006, №197 ба тасвиб расида буд. Тибқи банди 1-и қарори мазкур барои се соли аввали фаъолияти омӯзгорони ҷавоне, ки дорои таҳсилоти олии касбӣ ҳастанд ва дар намудҳои гуногуни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ кор мекунанд, имтиёзҳои зерин муайян карда шудааст:
— бе навбат ҷудо кардани қитъаи замин барои сохтмони хонаи истиқоматӣ;
— додани қарзҳои имтиёзнок барои хариди чорвои калони шохдори ширдеҳ ё бунёди 20 оилаи занбӯри асал.
Вобаста ба ин, «Тартиби пешниҳоди қарзи имтиёзнок барои омӯзгорони ҷавон» аз ҷониби Вазорати маориф ва илм, Вазорати молия ва Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон — «Амонатбонк» муқаррар карда шудааст.
Қарзи имтиёзнок ба омӯзгорони ҷавоне, ки дорои таҳсилоти олии касбӣ ҳастанд ва дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ кор мекунанд, дар ҳаҷми то 6000 (шаш ҳазор) сомонӣ ба таври нақдӣ ва ғайринақдӣ бо меъёри 3 фоизи солона дода мешавад. Қарзи имтиёзнок аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ ба воситаи шуъбаву бахшҳои Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон — «Амонатбонк» пешниҳод карда мешавад.
Ҷиҳати дастрасӣ пайдо намудани омӯзгорони ҷавон ба қарзи имтиёзнок, ҳамасола аз ҷониби раёсат ва шуъбаҳои маорифи шаҳру ноҳияҳои кишвар рӯйхати зиёди омӯзгорони ҷавон ба Вазорати маориф ва илм пешниҳод карда мешавад.
Агар соли 2008-ум 92 омӯзгори ҷавон барои гирифтани қарзи имтиёзнок муроҷиат карда, ҳамагӣ 552 ҳазор сомонӣ қарз гирифта бошанд, пас ин нишондиҳанда мутаносибан дар соли 2012 ба 160 нафар ва 960 ҳазор сомонӣ (нисбат ба соли 2008 68 нафар ва 408 ҳазор сомонӣ зиёд) ва дар соли 2016 ба 200 нафар ва 1 млн. 200 ҳазор сомонӣ (нисбат ба соли 2008 – 108 нафар ва 648 ҳазор сомонӣ зиёд) баробар мебошад.
Дар вилояти Хатлон тайи се соли охир ба 192 омӯзгори ҷавон ба маблағи умумии 1 миллиону 152 ҳазор сомонӣ қарзи имтиёзнок дода шудааст. Аз ин ҳисоб дар соли 2014 ба 73 нафар, дар соли 2015 ба 64 нафар ва дар соли 2016 ба 55 омӯзгори ҷавон қарзи имтиёзнок дода шуд.
Дар вилояти Суғд бошад, дар се соли охир барои 226 омӯзгори ҷавон ба маблағи умумии 1 миллиону 356 ҳазор сомонӣ қарзи имтиёзнок дода шудааст. Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки агар дар миқёси вилоят дар соли 2014 65 мутахассиси ҷавон, қарзи имтиёзнок гирифта бошанд, пас ин нишондиҳанда дар соли 2016 ба 77 нафар расидааст.
Дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон солҳои 2014-2016 барои 102 мутахассиси ҷавон дар умум 612 ҳазор сомонӣ ҷудо гардидааст, ки аз ин ҳисоб 53 нафар дар соли 2014, 18 нафар дар соли 2015 ва 31 нафар дар соли 2016 аз ин имтиёз бархӯрдор гардидаанд.
Дар шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ 148 мутахассиси ҷавон 888 ҳазор сомонӣ қарзи имтиёзнок гирифтаанд, ки аз ин ҳисоб дар соли 2014 ба 63 нафар дар соли 2015 ба 48 нафар ва дар соли 2016 ба 37 нафар омӯзгори ҷавон рост меояд.
Бояд қайд кард, ки тибқи банди 6-и «Тартиби пешниҳоди қарзи имтиёзнок барои омӯзгорони ҷавон» дар мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо аз ҳисоби кормандони мақомоти маориф, молия, ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ ва Бонки давлатии амонатгузорӣ “Амонатбонк” оид ба дида баромадани аризаи омӯзгорони ҷавон барои гирифтани қарз комиссияҳо бояд ташкил карда шавад. Номзадҳо аз ҷониби ин комиссияҳо бо нишон додани ному насаб, санаи таваллуди омӯзгор, ихтисос ва соли хатми муассисаи таҳсилоти олии касбӣ, рақами муассисаи таълимӣ, ки омӯзгор таълим медиҳад ва собиқаи корӣ пешниҳод мешаванд.
Мутаассифона, таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки аз ҷониби аксарияти раёсат ва шуъбаҳои маорифи шаҳру ноҳияҳои кишвар комиссияҳо таъсис наёфтаанд ва талаботи банди мазкур риоя нашудааст.
Дар баробари ин, дар суҳбат бо омӯзгорони ҷавон маълум гардид, ки аксари онҳо аз мавҷуд будани чунин имтиёз огоҳ нестанд. Ин аз он шаҳодат медиҳад, ки на ҳамаи роҳбарони муассисаҳои таълимӣ аз мавҷуд будани чунин имтиёз бохабар ҳастанд.
Аз ин бармеояд, ки амалишавии қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи муқаррар намудани имтиёзҳо ба омӯзгорони ҷавон» аз ҷониби раёсат ва шуъбаҳои маорифи шаҳру ноҳияҳои кишвар тибқи талабот ба роҳ монда нашуда, ба омӯзгорони ҷавоне, ки дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ба касби пурифтихори омӯзгорӣ машғуланд, маълумот надодаанд.
Ҷиҳати аз ҷониби омӯзгорони ҷавон пайдо намудани дастрасӣ ба қарзи имтиёзнок, сардорони раёсат ва мудирони шуъбаҳои маорифи шаҳру ноҳияҳоро лозим аст, ки иҷрои қарори мазкурро дар асоси «Тартиби пешниҳоди қарзи имтиёзнок барои омӯзгорони ҷавон» ва рӯйхати гирандагони қарзи имтиёзнокро ба Вазорати маориф ва илм пешниҳод намоянд
Дар баробари ин, бо мақсади ҷалби ҷавонон ба фаъолияти омӯзгорӣ, таъмини муассисаҳои таълимӣ бо кадрҳои баландихтисос, баланд бардоштани мақоми омӯзгор ва беҳтар намудани сатҳи зиндагии омӯзгорони ҷавон 2 июли соли 2015, №433 қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи андоза ва тартиби пардохти иловапулӣ ба маоши омӯзгорони ҷавон, ки дар деҳот фаъолият менамоянд» қабул шудааст, ки тибқи он ба омӯзгорони ҷавоне, ки дар деҳот фаъолият менамоянд, ба як воҳиди корӣ (1 ставка) дар се соли аввали фаъолият иловапулӣ ба андозаи 10 фоиз пардохт карда мешавад. Меъёри пардохти иловапулӣ ба омӯзгорони ҷавон, ки дар деҳот фаъолият менамоянд, аз тарафи роҳбарони муассисаҳои таълимӣ ҳамасола дар тарификатсия пешбинӣ ва пардохт мегардад.
| Ҷадвал оид ба тақсимоти қарзи имтиёзнок ба омӯзгорони ҷавон (2014-2016) | |||||||||
| № | Минтақа | соли 2014 | соли 2015 | соли 2016 | Ҳамагӣ дар се сол | ||||
| шумораи гирандагони қарз (нафар) | маблағи умумӣ (сомонӣ) | шумораи гирандагони қарз (нафар) | маблағи умумӣ (сомонӣ) | шумораи гирандагони қарз (нафар) | маблағи умумӣ (сомонӣ) | шумораи гирандагони қарз (нафар) | маблағи умумӣ (сомонӣ) | ||
| 1 | Суғд | 65 | 390000 | 84 | 504000 | 77 | 462000 | 226 | 1356000 |
| 2 | Хатлон | 73 | 438000 | 64 | 384000 | 55 | 330000 | 192 | 1152000 |
| 3 | ВМКБ | 53 | 318000 | 18 | 108000 | 31 | 186000 | 102 | 612000 |
| 4 | НТҶ | 63 | 378000 | 48 | 288000 | 37 | 222000 | 148 | 888000 |
| Ҳамагӣ | 254 | 1524000 | 214 | 1284000 | 200 | 1200000 | 668 | 4008000 | |
Аз ҷадвал бармеояд, ки дар давоми се сол (2014-2016) барои 668 нафар омӯзгорони ҷавони кишвар 4 миллиону 8 ҳазор сомонӣ қарзи имтиёзнок дода шудааст. Бахусус, барои 226 нафар омӯзгорони ҷавони вилояти Суғд дар ин солҳо ба маблағи умумии 1 миллиону 356 ҳазор сомонӣ қарзи имтиёзнок дода шудааст.
Нет комментариев