Оё шумо медонед, ки як чизи ба сақич монандро қариб дар тамоми гӯшаву канори сайёра дарёфт мекарданд? Масалан, сибириҳо барои таза кардани ковокии даҳон қатрони баргҳои дарахти сӯзанбаргро истеъмол мекарданд. Ҳиндуёни Амрико макидани шарбати дарахти гевеяро дӯст медоштанд. Юнониҳо бошанд, қатрони баргҳои дарахти Мастикро истифода мебурданд.
Нахустин маротиба ба истеҳсоли сақич Ҷон Кертис шурӯъ намудааст. Ин амрикоӣ фабрикаи сақичбарории худро дар шаҳраки Бонгор, дар соли 1848-ум ташкил кардааст. Аввалин сақичҳо «қаймоқ бо шакар» ном доштанд. Вале он замон арзишинокии сақичро харидорон дуруст дарк карда натавонистанд ва фабрика маҷбур шуд, ки ба фаъолияти худ интиҳо бахшад. Нахустин маротиба ба барои кашф кардани сақич муҷаввизро Уилям Финли Сэмплиз аз иёлоти Оҳаё дар соли 1869-ум ба даст овардааст. Вале бояд кайд кард, ки Уилям сақичи патентӣ кардаашро ба истеҳсолот ворид карда натавониста, дар бораи ин кашфиёти фаромӯш кард.
Пас аз якчанд вақт, дар соли 1928-ум аз ҷониби Уолтер Димер формулаи сақич коркард гардид, ки то ҳол аз он ҳамарӯза барои истеҳсоли сақич истифода мебаранд. Мувофиқи ин формула сақич бояд аз 60% шакар, 20% каучук, 1% аз маводҳои хушбӯйкунанда ва аз 19% шираи шакар иборат бошад. Аммо дар замони мо ба ҷои каучук резинаи синтетикиро истифода мебаранд, боз як қатор моддахои кимиёвиро дар намуди маводи ғафскунанда ва баландкуандаи мазза ҳамроҳ мекунанд.
Аллакай пас аз 2 соли пайдоиши сақичи таҳлилшудаи муосир профессор бо насаби Ҳаллингворт ҳангоми тадқикоти худ ба хулосае омад, ки хоидани сақич асаби беморро ором мекардааст. Бино бар ин аз ҳамон лахҳа сақичро дар рӯйхати чизҳои хӯрокаи харӯзаи афсарон ба армияи ИМА ворид карданд.
Созмондиҳандаи яке аз брендҳои маъруфтарини сақич Уил Ригли дар ҷавонии худ собунро кашф намуда буд. Ба харидорони доимии худ ӯ ҳамеша сақич тӯҳфа мекард. Пас аз якчанд муддат Уил Ригли мушоҳида кард, ки бисёрии мизоҷон ба наздаш на барои харидорӣ намудани собун, балки барои гирифтани сақич меомадаанд. Баъд ӯ қатъиян қарор дод, ки бо истеҳсоли сақич машғул мешавад.
Таърихи пайдоиши сақич дар давлатҳои мухталиф
— 23 сентябр – ин рӯзи сақич эътироф карда шудааст, ки маҳз дар ин сана Ҷон Кертис аввалин сақичро кашф намуда буд;
— бисёрии давлатҳо бо авбошони сақичхой бо муваффакиятҳои гуногун мубориза мебаранд. Дар Англия барои сақичи хоида ба замин партофташуда ва ё дар ҷойҳои ҷамъиятӣ часпонидашуда безориҳоро ҳатто давоми як шабонарӯз дар зери панҷара ҳабс мекунанд;
— дар Сингапур бошад, хоидани сақичро тамоман манъ карданд ва агар дар кӯча нафари дар даҳон сақич доштаро вохӯранд, ҷаримаи пулии калон меситонанд;
— дар Калифорния ҳукумат карор додааст, ки бо ин зуҳуроти номтлуб бо тарзи дигар мубориза барад. Дар шаҳри Сан-Луис-Обиспо девори махсус сохта шудааст, ки ба он часпонидани сақич иҷозат дода шудааст. Девори мазкур аллакай ба ҷои тамошобоб табдил ёфтааст;
—дар соли 1994-ум Сюзан Мантгомери аз сақич пуффаки диаметраш в 58,5 сантиметр бударо дам кардааст, ки ин амали ӯ ба китоби рекордҳои Гиннес ворид гардидааст.
Зарнигори Рустам
Нет комментариев