Сифати муҳити зист ба таври катъӣ ба саломатии аҳоли таъсир мерасонад. Амалан моддаҳо ва шуоъдиҳии физикавӣ дар ин ё он дараҷа ба саломатии одам таъсири зарарнок мерасонад. Аммо муҳимаш он аст, ки ин моддаҳо дар кадом сатҳ, дар муҳити атроф иштирок мекунанд, консентратсияи онҳо, дозаи радиатсияи гирифташуда чӣ гуна аст. Дар шароити номусоид ин моддаҳо ба организмҳо таъсири мутагенӣ ва консерегенӣ дорад, ки оқибаташ хеле нохуб аст.
Қайд кардан лозим аст, ки ифлоскунандаҳо метавонанд таъсирашонро дар вақти таваллуд шудан ба саломатии кӯдак мерасонад. Аксари моддаҳои химиявӣ ба системаҳои думуҳофизатии мубодилаи моддаҳо ва дигар системаҳо, ки вазифаи ҳимоя кардани организмро доранд, таъсир мерасонад ва тағйирёбии онҳо боиси инкишофи касалиҳои дилу раг ва онкологӣ мегарданд.
Тадқиқотҳои таҷрибавӣ — эпидемиологӣ гувоҳӣ медиҳанд, ки омилҳои экологӣ ҳатто дар дараҷаи ками таъсир ҳам метавонад сабаби иллатнокшавии одамон гардад. Ифлосшавии муҳит новобаста ба консентратсияи пасти он муддати тӯлони (амалан дар давоми ҳаёт) метавонад ба вайроншавии ҳолати саломатӣ, махсусан дар гурӯҳи одамони иммунитеташон заиф, одамони калонсол, занҳои хомиладор ва одамони касалманд таъсир расонад.
Ҳаҷми зиёди дохилшавии модаҳои гуногуни химиявӣ, агентҳои биолгӣ дар ифлоскунадаҳои саноатӣ, кишоварзӣ, маишӣ ва дигарҳо имконияти муқаррар кардани меъёри хатари ифлоскунандаҳои техногении дар атмосфера, хок, оби нушокӣ, маҳсулотҳои ғизои мавҷударо намедиҳад.
Мувофиқи маълумотҳои мавҷуда дар байни ифлоскунандаҳои кимиёвии барои саломатӣ бештар хатарнок ҷойи яккумро металлҳои вазнин, карбогидридҳо, нитратҳо, нитропайвастагиҳо, санглох, пестисидҳо мегиранд. Барои саломатӣ инчунин радионуклеотидҳо, заҳри микроорганизмҳо, воситаҳои доругӣ (антибиотикҳо ва дигар пайвастагиҳои кимиёвии синтетикӣ) ва як қатор ифлоскунандаҳое, ки пайдоиши биологӣ доранд, бактерияҳо, вирусҳо, замбуругҳо, соддатаринҳо ва паразитҳо хеле хатрноканд.
Аз ҳама хатарнок ва заҳрнок барои организми инсон пайвастагиҳои гадмий, симоб ва қурғошим мебошад.
Кадмий ба илосшавии организм асосан ба воситаи маҳсулоти ғизоӣ ба вуҷуд меояд. Дар натиҷаи ифлосшавии хок, обҳои равони нӯшокӣ ва дигар партовҳо, корхонаҳои саноатӣ инчунин дар вақти истифодабариии нурҳои фосфордор ва пестисидҳо кадмий ба маҳсулоти озуқа мегузарад. Дар ҳавои деҳаҳо консентратсияи кадимий 10 маротиба аз дараҷаи фони табиаташ зиёд аст, аммо дар муҳити шаҳрҳо ин меъёр метавонад 100 маротиба афзалият дошта бошад. Қисми зиёди кадмийро одам ба воситаи хӯрокҳои растанигӣ мегирад.
Симоб ба монанди дигар биосидҳо ба металлҳои вазнин мутааллиқ буда, дар табиат ду наъви он вуҷуд дорад. Навъи давргарди он бо мубодилаи табии (симоби ғайриоганикӣ) вобаста аст.
Навъи дуюм, ки ба ҳаллокатовар (локалӣ) номида мешавад, бе метилнокишавии симоби ғайриорганикӣ алоқаманд аст, ки ба муҳити атроф дар натиҷаи фаъолиати хоҷагидории одам партофта мешавад, ки аз сарчашмаҳои асосии бо пайвастҳои симоб ифлосшавии муҳити атроф дар шароити ҳозира истифодабарии бензини этилноккунонида мебошад .
Табиатан консретратсияи зиёди симоб дар ҳавои шаҳрҳо ва наздикии роҳҳои автомобилгард муқаррар карда мешавад. Симоб қобиляте дорад, ки дар организм, хусусан дар бофтаҳои устухон захира мешавад.
Нет комментариев