Зардолу – яке аз мевачоти кадимтарин ва пурарзиш мебошад. Таърихи пайдоиши зардолу хеле кухан буда, он сирри зиёди ин меваро аз мо нихон медорад. Ватани зардолу Хитой ба хисоб меравад. Зардолу яке аз мевахои бехтарини субтропики мебошад. Мевахои зардолуро хам тару тоза ва хам хушк карда истеъмол мекунанд.
Аз руи нишондоди арзиши гизогии лахми зардолу дар байни мевахои донакдор чойи аввалро ишгол мекунад.
Дар мевахои зардолу то 260 мг/100 г. пайвастагихои гурухи флавоноидхо мавчуданд, ки дорои хусусиятхои зиддимикроби ва аз нур мухофизаткуни мебошад,хамчунин он аз пектинхо, витаминхои Р, А, В1, В2, В6,намакхои минералии калий, калтсий, охан, маводхои зиддибактерияви ,ишкорхо — себи, лимуи, салитсилови бой мебошад. Зардолу дар худ энергияи канд, витаминхо, минералхо, пектинхоро захира мекунанд, бо ибораи дигар хамаи унсурхои барои хаёти организм заруриро дар таркибаш дорад. Ранги зарди мевахо аз бета-каротин вобаста аст, ки дар таркиби зардолу хеле зиёд ба назар мерасад.
Аз зардолу мураббохо, афшурахо, шарбатхо тайёр мекунанд. Зардолуи хушки аз донак тоза карда шуда махсусан машхур мебошад. Зардолуи хушк калории баланд дошта, дорои углеводхои тезхалшаванда мебошад, таркибаш аз калий бой буда, хамчунин калтсий, магний, фосфор, охан, витаминхо, ишкорхои органики ва дигар моддахои фоидаовар дорад. Зардолуи хушкро хамчун манбаи сергизо ва шифобахш дар андозаи 100-150 грамм дар як шабонаруз ба одамони логару заиф ва беморон тавсия мекунанд. Истеъмоли зардолуи хушк ба одамони гирифтори касалихои дил, камхуни, гипо ва авитаминоз фоидаовар аст. Дар тибби миллии Хитой тухмихои зардолуро хамчун воситаи муоличаи сулфа ва . Хамчунин истеъмоли магзи зардолу бо якчоягии дигар растанихои шифобахш барои муоличаи бронхит, трахит, ларингит, сулфаи кабутак ва нефрит мувофики максад аст.
Зиёда аз 20 навъи зардолу маълум хаст, ки бо рохи тухми ва пайванд афзоиш меёбанд. Навъхои зардолуи Осиёи Маркази, ки таркибашон бо ширинии баланд фарк мекунад гулинг меноманд (мардуми туркзабон тамоми навъхои зардолуро чунин меноманд). Навъхои мазкур гармиро дуст медоранд ва дар шароити табии Руссия одатан афзоиш намеёбанд.
Дар таркиби лахми зардолуи тару тоза аз 4,7 то 27 % канд (дар мевахои пухта расидаги сахароза афзалият дорад), микдори на он кадар зиёди декстрин, инулин ва крахмал дида мешавад. Клетчатка — 0,8 %, ишкорхои органики — 1,3 %. Дар таркиби мевахо ишкорхои себи, лимуи ва камтар салитсили мавчуд аст. Витамини С дар зардолуи тару тоза бисёр нест (хамаги10 мг%), витаминхои Р, В1 и РР, лекин аз хама зиёдтар каротин ва провитамини А) — то 16 мг%. Чунин микдори каротин дар ягон меваи дигари дар мамлакатамон руянда, дида намешавад. Махсусан каротин ба организми чавони инкишофёбанда зарур аст.
Дар мевахои тару тоза кариб 305 мг% намаки калий (дар меваи хушк — 5—6 маротиба зиёдтар) таркиб ёфааст. Барои хамин истеъмоли зардолуро ба беморони дил ва гурда маслихат медиханд. Хамчуни моддахои минерали – калий, магний, фосфор дар таркиби зардолу мавчуд аст. Аз микроэлементхо бошад, намаки охан (2,1 мг%) ва пайвастахои йод таркиб ёфтааанд, ки дар навъхои армании зардолу махсусан бисёр мебошад.
Нет комментариев