Тоҷикистон, ки мамолики аз кӯл бой буда, шумораи онҳо зиёда аз 1,5 ҳазор ададро ташкил медиҳад, ки масоҳати умумиашон 1000 километри мураббаъ ё 1%и масоҳати кишварро ташкил менамоянд. Мувофиқи шумора 22 кӯл 625 км² мебошад ва дар байни онҳо аз ҳама калонтарин Қарокӯл ба ҳисоб меравад.
Аз нигоҳи намуду пайдоиши кӯлҳои Тоҷикистон ба се гурӯҳ ҷудо мешаванд, аз ҷумла: тектоникӣ, пиряхӣ ва зеризаминӣ. Аз ҳама маъмултарини онҳо ин кӯлҳои пиряхӣ ва баъдан дар натиҷаи лағжиши замин ба вуҷудомада мебошанд. Бештари шумораи кӯлҳои Тоҷикистон дар қисмати шимолу шарқии кӯҳҳои Помир ва тарафи ғарбии кӯҳҳои Ҳисор дар баландии зиёда аз 2 км ҷойгиранд.
Қариб ҳамаи кӯлҳои кишвар аз оби ошомиданӣ ташаккул ёфтаанд (ғайр аз Қарокӯл). Аз ҳама кӯлҳои зеботарини Тоҷикистон дар қаторкӯҳҳои Ҳисор дар кӯҳҳои Фон ҷойгир шуда, дар байнашон табиати Искандаркӯл, кӯли Чуқурак, кӯлҳои Аловудин, кӯли калон ниҳоят зебову нотакроранд.
Баландтарин кӯл бошад дар Тоҷикистон ин Чапдара – 4 529 метр, Қарокӯл – 3 914 метр, Зоркӯл – 4 126 метр, Турумтайкӯл – 4 213 ва дигарон мебошанд.
Нет комментариев