Қалъаи Ҳисор дар собиқ қароргоҳи бек, сарнишондаи амири Бухоро дар 26 километрии ғарби пойтахт ҷойгир шудааст.
Қалъаи деворҳои ғафсиаш 1 метр бо сангарҳои тирпарронӣ ва тўпҳо аз ҷониби посбонҳо таҳти муҳофизат қарор гирифта буд. Дар дохили қалъа ҳавз ва боғ мавҷуд аст.
Зинаҳои бузург ва пешайвонҳо, ки аз хишт сохта шудаанд, ба даромадгоҳи асосӣ роҳ мекушояд. Мутаассифона, то рўзҳои мо ин зинаҳо ва бинои қалъа низ боқӣ намондааст. Ягона чизи ҷолибе, ки аз қалъаи мазкур боқӣ мондааст – дарвозаҳои пуршукўҳи пештоқдори аз хишт сохташуда бо ду манораи устувондор аст, ки дар асрҳои XVII-XIX аксари дарвозаҳои Бухоро бо ин тарз сохта мешуд. Вале, ҳамин қисмати боқимондаи қаср низ хеле пуршукўҳу назаррабо ҷилвагар мегардад.
Дар рў ба рўи қалъа бозори пуршўру сермағал бо корвонсарой ва фурўшгоҳҳо мавҷуд буд. Дар муқобили даромадгоҳи қалъа Мадраси кўҳнаи дар асри XVII сохташуда боқӣ мондааст, ки дар он Қуръонро меомӯхтанд. Дар назди он Мадрасаи нав, дар асри XVIII-XIX ва мақбараи дар асри XVI-XVII сохташуда мавҷуд аст.
Ба таърихи пайдоиши Қалъаи Ҳисор якчанд ривоятҳоро мансуб медонанд, ки сокинони маҳаллӣ онҳоро тасдиқ менамоянд. Мувофиқи яке аз ин ривоятҳо, қалъаро Афросиёб барои муҳофизат аз Рустам (қаҳрамони достони «Шоҳнома»-и Абулқосим Фирдавсӣ) сохтааст.
Ривояти дигар чунин аст, ки халифаи тақводор Алӣ бо аспи худ Дул-Дул ба ин ҷо баҳри тарғиби дини ислом омада, дар кўҳе маскан гузидааст, ки имрўз номи Пои Дул-Дулро дорад (дар ғарби Ҳисор). Ӯ чун дорбози чолок аз кўҳ вориди қалъа мегардад, вале ўро шинохта, асир мегиранд. Аспи вафодораш шамшери Зулфиқорро ба ў меорад ва бо ин шамшер тамоми душманон, аз ҷумла ҷодугари он замон соҳиби ин қаср бударо низ ба қатл мерасонад.
Дар канори қалъа ду чинор қомат афрохтаанд, ки тақрибан 500-700 сол умр дорад.
Нет комментариев