Саршумори бузи нодири морхӯр ё пармашох дар ноҳияи Дарвози Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон қариб ду маротиба афзоиш ёфтааст. Дар ин хусус АМИТ «Ховар» бо истинод ба Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ВМКБ хабар медиҳад.
Тибқи баҳисобгирии охирини Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, саршумори ин ҳайвони нодир дар минтақаи Якчисори Дарвоз ва ҳудуди ба он наздики ноҳияи Шамсиддини Шоҳин беш аз 500 сарро ташкил медиҳад.
Ба гуфтаи масъулини бахши ҳифзи муҳити зисти ноҳияи Дарвоз, боло рафтани фарҳанги экологии мардум, пешгирии шикори ғайриқонунӣ ва сари вақт гузаронидани чорабиниҳои биотехникӣ сабаби афзоиш ёфтани саршумори ин ҳайвони нодир гардидааст.
Бузи пармашохро бисёр вақт дар наздикии маҳалҳои аҳолнишин дидан мумкин аст, вале муносибати мардум ба ин сарвати бебаҳои табиӣ дигар шудааст ва омили инсонӣ ба насли он таҳдид надорад.
Дар баробари ин тайи солҳои охир ҳодисаҳои алоҳидаи талаф ёфтани ин ҳайвони нодир аз тарафи бабри кӯҳӣ ва ё гургу дигар намуди ҳайвоноти дарранда ба қайд гирифта шудааст.
Бузи пармашох ба Китоби сурхи ҶумҳурииТоҷикистон дохил шуда, барои афзоиши саршумори он чорабиниҳои мухталиф амалӣ гардида истодаанд. Ба зиёд шудани саршумор нигоҳ накарда, шикори буз аз ҷониби шикорчиёни хориҷӣ дар доираи квотаи махсус ва хеле маҳдуд иҷозат дода мешавад.
Дар мавсими шикории моҳҳои январ-феврали соли равон шикорчиёни хориҷӣ се сар бузи пармашохро шикор карданд.
Бояд гуфт, ки соли 2022 маҷаллаи бонуфузи Кембриҷи Британияи Кабир «Oryx» маводеро таҳти унвони «Мониторинги Морхӯр (Caprafalconeri) дар Тоҷикистон аз беҳбуди популятсияи он шаҳодат медиҳад» нашр намуд.
Муаллифони мақола мутахассисони Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин гурӯҳи коршиносони Иттиҳодияи байналмилалии ҳифзи табиат (ИБҲТ) мебошанд, ки солҳои 2021-2022 ба Тоҷикистон омада буданд.
Ҳадафи боздид он буд, ки таҷрибаву малакаи онҳо барои нигоҳ доштани ин намуди ҳайвони нодири ба Китоби сурх воридгашта омӯхта шавад. Зимни баргузории машғулият ва корҳои бевоситаи саҳроӣ (баҳисобгирӣ) муайян гардид, ки дар Тоҷикистон афзоиши мунтазами ин намуди ҳайвони нодир –бузи кӯҳии морхӯр мушоҳида карда мешавад.
Бояд гуфт, ки бузи морхӯр ё пармашох ба синфи ширхӯрон, қатори ҷуфтсӯмон ва оилаи шохковокҳо дохил мешавад. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ин намуди ҷонвари нодир ба таври хеле маҳдуд паҳн гардида, дар нишебиҳои ҷанубу ғарбии қаторкӯҳи Дарвоз, қаторкӯҳи Ҳазратишоҳ, мамнуъгоҳи «Даштиҷум», қисмати ҷанубу шарқии қаторкӯҳи Вахш ва кӯҳи Сарсарак вомехӯрад.
Ин ҷонвар вобаста ба мавсими сол кӯчиш мекунад. Дарозии баданаш 170 см, баландиаш 90 см, вазнаш 80-90 кг аст. Бузи морхӯрро шикорчиён барои шохҳои зебо ва пурарзишаш шикор мекунанд.
Манбаъ: АМИТ «Ховар»
Нет комментариев