Исфара яке аз шаҳрҳои ободу зебои вилояти Суғд аст, ки дар ҳавзаи қаторкӯҳҳои рангоранги Туркистон, дар хамии Исфараю Лаккон (аз сатҳи баҳр 800 метр баланд) ҷойгир аст. Аз байни шаҳр дарёи шӯху пуртуғёни Исфара ҷорӣ мебошад.
Ин шаҳри зебоманзар бо вилояти вилояти Бодканди Қирғизистон ва Фарғонаи Узбекистон ҳамсарҳад аст. Дар Исфара беш аз 40 намояндагони миллатҳои гуногун умр ба сар мебаранд. Аз Исфара то Конибодом 30 км мебошад.
Исфара таърихи бою рангин дорад. Яке аз қадимтарин шаҳрҳост. Дар ибтидо Асбара, Аспраха, Истпари, Истфаро, Испара ном доштани он ривоятҳо мавҷуданд. Мувофиқи баъзе маълумотҳои таърихӣ, маънои (топонимикаи) Исфараро чунин шарҳ медиҳанд:
« Искандари Мақдунӣ ҳангоми забти Осиёи Миёна, аз даште гузашта ба мулке расид, ки он ҷо монанди биҳишт буд — дарёи шӯхобу шириноб, ҳамаҷо сабзу хуррам. Ҳамин дам Искандар нидо баровард: «Ас бара» — Чи зебо!»
Гузарҳои истиқомати дар Исфара маҳалла ном доштанд. Шаҳр аз 31 маҳалла иборат буда, 11-тои онҳо дар шаҳр ва 20-тоашон дар Шаҳрак ҷой гирифта буданд. Аҳолии ҳар як гузар аз ду-се маҳаллаҳои истиқомати иборат буда, ҳар як гузар сардори худро дошт, ки онро дар гузашта «элликбоши»меномиданд.
Алҳол зиёда аз 56 ҳаз нафар аҳолӣ дорад, ки аксариятро тоҷикон ташкил медиҳанд. Иқлимаш мӯътадил, дар тобистон гарм, дар зимистон сард. Миқдори боришоти солона 126 мм, И. яке аз марказҳои кишоварзӣ, боғдорӣ ва саноатии мамлакат аст.
Исфара, дарёест дар ҷамоҳири Қирғизистон Тоҷикистон ва Узбекистон. Аз нишебиҳои шимолии қаторкӯҳи Туркистон сар шуда, болообаш Оқсу, миёнаобашКаравшин ва поёнобаш (баъди ҳамроҳ шудани д.Кишанбич) Исфара ном дорад. Тӯлаш 107 км, ҳавзааш 3240 км мураббаъ. Манбааш пиряху барф, асосан аз пиряхи Оқсу об мегирад. Исфара дар болооби худ аз дараҳои танг гузашта, ҷараёнаш тез аст. Давраҳои пуробӣ: июл-сент., камобӣ: фасли зимистон. Сарфи миёнаи бисёрсолаи оби дарё дар наздикии шаҳри Исфара 14,7м3/сон. Сарфи зиёдтарини об 15,2 м3/сон, камтаринаш 3,95 м3/сон. Баҳорумтобистон оби дарё одатан лой аст (1м3 об 8800 г ҷинсҳои таҳшин дорад). Исфара пурра барои обёрӣ сарф мешавад. Чойхонаҳои Исфара ҷойи истироҳату сӯҳбат, нишастҳои ҳарифонаву чойнӯшӣ, аскияву ҳазл, кабкҷангу, бедонаҷанг, маҳфилҳои маданиву тӯй, тарғибу ташвиқ, мусобиқаҳои шашкаву шоҳмот. Дар ибтидои асри 20 дар Исфара 20 чойхона амал мекардааст. Қисми зиёди онҳо дар бозорҳо, кӯчаҳои асосӣ ва соҳили дарё ҷой доштаанд. Муйсафедон нақл мекунанд, ки дар чойхонаҳои нахустини охири асри 19 дар кумғонҳои чӯянӣ об меҷӯшониданд. Аввалин самоворро соли 1906 Абдуғафуроқсаққол ном шахс аз шаҳри Тошканд овардааст. Мисгари маҳалли усто Сӯфӣ аз руйи самовори русӣ қумғонсамовари мисин сохтааст. Алҳол хар як гузару маҳалла ва хоҷагӣ чойхонаи худро дорад.
Чойхонаҳои пурнақшу нигори «Ором», «Сино», «Ориён», хеле серодами хоҷагиҳои ба номи З. Хасанов, Ленин, Х. Мукаррамов, пурфайзи «Лола», «Шаббода», «Роҳат», Тангии Сур ва ғайра дар хизмати мардуманд.
Манбаъ: Википедия
Нет комментариев