Инсоният дар кадом ҳолате, ки набошад, дар куҷое, ки зиндагӣ кунад, чӣ хурду бузург ба табиат ва ҳастиҳои он эҳтиёҷ дорад. Бе ҳастиҳои табиат ҳаёт дар ягон давру замон пойдор буда наметавонад, зеро ҳастии ҳар як ҷисми зинда ба об, хок, боду ҳаво, гулу гиёҳ, набототу ҳайвонот ва растаниҳо сахт алоқаманд аст. Бе об ҳаёт нест. Об ҳастии ҳаёт аст. Ягон гулу гиёҳ, набототу растанию ҳайвоноти зинда бе истифодаи об буда наметавонад. Сабзишу расиши ҳар як мавҷудот ба об вобаста аст.
Хок чун ҳастии бузурги табиат, эҳёгари тамоми мавҷудоти олам аст. Ин сарвати бузург имконият медиҳад, ки ҳамаи ҳастиҳо аз он пурбор гардида, тамоми растаниҳо дар он рӯянду сабзанд, ба воя расида, гулу мева ва бор оранд. Ҳамчун пурбардортарин маъҳази бузург тамоми хубию зиштиҳо ва ифлосиҳо ҳатто ҷисмҳои фавтидаи одамону ҳайвоноти талафёфта низ дар каъри замин ниҳонанд, ки моро аз вайрон намудани боду ҳаво эмин медоранд.
Боду ҳавои тозаву озода манбаи осоиши самимии ҷисмҳои зиндаи рӯи замин аст. Аз ҳавои тоза нафаси озоду бароҳат мегирем, нашъунамо меёбем, тансиҳату осуда зиндагӣ мекунем. Бад будани ҳавою муҳити атроф ба бемориҳо оварда мерасонад. Ҳастиҳои табиати атроф низ ба тозагии боду ҳаво ниёз доранд. Бо сардии ҳаво дар хоби ноз мераванду бо фаро расидани фасли баҳори дилангез аз нав бедор мегарданд.
Сарватҳои зеризаминӣ низ яке аз захираҳои бузурги табиатанд, ки инсоният пайваста аз онҳо истифода мебараду ҳаёти хешро рангину нуртароват мегардонад.
Гулу гиёҳҳо, ки ҳамагӣ дар ҳолатҳои гуногун ҳамчун манбаи дору истифода мешаванд, аз ҳастиҳои табиатанд. Модоме, ки ин ҳама номбаршудаҳо манбаъҳои табиатанду ннсониятро бузургӣ мебахшанд, чӣ гуна метавон барои зиёд намудану озода нигоҳ доштани онон чун фарзанди бузурги инсоният бетараф буд? Чӣ гуна метавон табиати нодирро чун атои Офаридгори бузург напазируфт? Чӣ гуна метавон дар ободии он накӯшид, ки ҳаёт саросар ба он эҳтиёҷ дорад.
Ҳар як инсонро қарзи бузурги инсонӣ он аст, ки ҳастиҳои табиати нодирро чун гавҳараки чашм нигоҳ дорад. Дар ободонӣ ва озодагии маҳали атроф кӯшиш намояд. Дар афзудани манбаъҳои бузурги табиӣ ҷаҳд кунад ва нагузорад, ки табиат рӯ ба завол оварад. Ободии кишвар ва тозагии муҳити зист танҳо ба одамон вобастагӣ дорад ва эҳтироми табиату манбаъҳои он қарзи ҳар як инсони асил аст.
Мутаассифона, дар зиндагӣ нафароне ёфт мешаванд, ки нисбати манбаъҳои табиат беэътиноӣ зоҳир мекунанд. Оби дарёву чашмаҳоро ифлос мегардонанд, дарахтонро решакан, гулу гиёҳҳоро поймол мекунанд. Бо дуди сӯзишвориҳои ғализ ҳавои гирду атрофро ифлос мегардонанд, ҳайвонотҳои ваҳширо, ки дар ҷангалзорҳо ҳаёт ба сар мебаранд, насли онҳоро аз байн мебаранд.
Албатта, ин гуна одамон танҳо барои манфиати худашон ба чунин корҳо даст мезананд, аммо дар бораи рӯ ба талафот овардани табиати атроф фикр намекунанд. Ин гуна одамонро бояд ҳамеша назорат кард ва фаҳмонд, ки нисбати табиат ва боигариҳои он мулоҳизакор бояд бошанд. Зебоии табиат, бузург будани он, самарабахшии ҳар як ҳастии табиат боиси ҳаёти осудаҳолона, тозагии муҳит ва зебоии он назари мост.
Агар атроф тозаву озода, муаттару дилнишин бошад, табъи кас низ болидаву хотир осуда мегардад. Набототу растаниҳо, ки асоси зебоии табиатро ташкил мекунанд, ҳамеша ба нигоҳубини дурусти инсоният ниёз доранд. Агар мо ҳамчун инсони комил онҳоро хуб парвариш намоем ва аз зебоиҳои он истифода барем, хотирамонро болида мегардонанд. Агар обҳоро чун сарвати бебаҳо сарфакорона истифода барему тоза нигоҳашон бидорем, манбаи пайдоиши нуру зиё ва зебогии оламу одам мегарданд. Агар захираҳои табиатро муқаддас ҳисобему онҳоро сарфакорона истифода барем, зиндагиамон торафт ободу зебо ва хотирмону дилпазир хоҳад гашт. Агар ҳайвоноти ваҳшию хонагиро хубтару бештар парварем, бештар дар ҳаёти ҳаррӯзаамон мададгорамон хоҳанд гашт.
Хулоса, табиат чун омили бузурги ҳастию ҳаёт дар тамоми давру замонҳо ба дастгирии мо одамон ниёз дорад. Мо низ чун маҳлуқоти зинда бе ҳастиҳои он озодона умр ба сар бурда наметавонем.
Кишвари азизамон Тоҷикистон бисёр табиати бузургу нодир дорад, ки барои васфаш китобҳо лозим меоянд. Табиати атрофро ба чатри сояафкани бузург метавон ташбеҳ, дод, ки инсониятро аз гармову боришоти зиёд эмин медорад, аз бемориҳо дур месозад ва дар паноҳи гулу гиёҳ ва дарахтони сарбаландаш мепарварад.
Манбаъ: https://maktab.tj
Таҳиягар: Шодмон Ашӯров
Нет комментариев